Kurpie Zielone Izabeli Cierpikowskiej
Izabela Cierpikowska zilustrowała rok obrzędowy Kurpiów Puszczy Zielonej. Na licznych obrazach i rysunkach pokazała zwyczaje, obyczaje i obrzędy kurpiowskie, codzienną pracę, ale też świętowanie. Projekt „Kurpie Zielone – zilustrowane obrzędy i tradycje” powstał dzięki stypendium marszałka województwa podlaskiego, a tuż przed końcem 2022 roku miał premierę w Galerii N Klubu Wojskowego. Nie jest to jednak regularne wznowienie działalności wystawienniczej w istniejącej od blisko 30 lat i nieczynnej od marca 2020 roku galerii, bo na razie czeka ją remont.
11 lutego 2020 w Galerii N otwarto wystawę karykatur Tomasza Brańskiego. Kolejna miała odbyć się pod koniec marca, ale pandemia storpedowała nie tylko wystawę „Szkice przeszłości” Izabeli Cierpikowskiej, ale wiele innych. Pani Izabela pokazała prace z tej wystawy po roku na terenie 18 Łomżyńskiego Pułku Logistycznego i jak mówi, szybko o nich zapomniała, bowiem zafascynował ją już kolejny temat, bliski nie tylko z racji pracy zawodowej, ale również udzielania się w Mobilnej Wiosce Tematycznej – Kurpiowskie rozmaitości.
– Podczas mojej ponad 18-letniej pracy w Regionalnym Ośrodku Kultury organizowałam różne imprezy, prowadziłam lekcje i wykłady dla dzieci i młodzieży, i zauważyłam deficyt ilustracji – nie zawsze mogłam znaleźć w internecie zdjęcie czy ilustrację jak to kiedyś wyglądało, więc podjęłam się tej próby – mówi Izabela Cierpikowska. – Zastosowałam świadomie ograniczenie terytorialne – tylko do obecnej ziemi łomżyńskiej (administracyjnie województwo podlaskie), zwłaszcza okolic Nowogrodu, Zbójnej i Dobrego Lasu, które wynikło z faktu gromadzenia materiałów na tym właśnie obszarze podczas prawie 20-letniej pracy jako instruktor folkloru.
Kolejnym krokiem było ubieganie się o stypendium marszałka województwa podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i opieki nad zabytkami na rok 2022, co zakończyło się sukcesem. Wytężona praca dała efekt w postaci wystawy, już czwartej prezentacji prac Izabeli Cierpikowskiej w tej galerii.
– Bardzo się z tego cieszę, ale to zaledwie cząstka prac, które stworzyłam, bo wszystkie się tu nie zmieściły – mówi Izabela Cierpikowska, dodając, że pokazuje obyczaje i obrzędy, które zafascynowały ją najbardziej, znacznie więcej prac można zobaczyć na specjalnej stronie, a w przyszłym roku ukażą się w postaci książkowej, obejmującej ilustracje i widoczne na wystawie opisy. Artystka pokazuje cały rok na Kurpiach, naznaczony kolejnymi datami i świętami: od Nowego Roku, przez Matki Boskiej Gromnicznej, zapusty, Wielkanoc, noc świętojańską, żniwa, świętego Rocha, aż do Bożego Narodzenia. Pokaz prac dopełniła ekspozycja ubiorów i zabytków oraz występ kapeli Miód na Serce, która przygotowała z tej okazji specjalny program.
– Bazą do tworzenia prac był „Kalendarzyk zwyczajów dorocznych, obrzędów i niektórych wierzeń ludu kurpiowskiego” autorstwa Adama Chętnika – mówi Izabela Cierpikowska. – Treści tam zapisane zestawiałam przede wszystkim z wiedzą pozyskaną od moich przodków, również innych starszych osób zamieszkujących wskazane miejscowości. Czynności te pozwoliły mi stworzyć obraz jakie obrzędy i zwyczaje były kultywowane na wskazanym terenie w okresie od około 1920 roku i jak mniej więcej wyglądały. Starałam się jak najprecyzyjniej odtworzyć poszczególne elementy, sięgając do źródeł fotograficznych i pisanych, skupiając się na najstarszych wersjach obrazowanych czynności.
Wystawa „Kurpie Zielone” wznowiła, niestety na krótko, działalność funkcjonującej od roku 1993 Galerii N – z powodu pandemii była ona nieczynna przez blisko trzy lata i ten stan rzeczy potrwa jeszcze jakiś czas z powodu zaplanowanego już remontu
– Ta wystawa to rzecz okazjonalna – wyjaśnia kierownik Klubu Wojskowego Ryszard Matuszewski. – Przygotowaliśmy ją wyłącznie ze względu na panią Izabelę Cierpikowską, która jest od lat związana z Galerią N i lokalnym środowiskiem plastycznym, teraz również jako pracownik 18 Łomżyńskiego Pułku Logistycznego, ponieważ otrzymała stypendium marszałka i zamyka tą wystawą swój projekt. Już w pierwszym kwartale przyszłego roku rozpocznie się remont pierwszego piętra, a więc również pomieszczeń galerii i klubowych – trudno tu cokolwiek przesądzać, ale liczę, że zakończy się on w ciągu sześciu miesięcy, tak więc po wakacjach będziemy już mogli wrócić z regularną działalnością wystawienniczą.
Wojciech Chamryk