EKONOMIK I BERLIŃSKI HERDER GYMNASIUM
ŁOMŻYNSKI EKONOMIK I BERLIŃSKI HERDER GYMNASIUM PRZEŁAMUJĄ BARIERY Historia – już sam dźwięk tego słowa u niektórych wywołuje panikę. Przywołuje na myśl śmiertelne nudy w szkolnej ławce, szeregi dat do zapamiętania i okolicznościowe obchody „ku czci”. Fundowane często przez szkołę poznawanie przeszłości w takim „opakowaniu” nie służy ani zainteresowaniu przedmiotem, ani zrozumieniu procesu dziejowego.
Po takich doświadczeniach można łatwo dojść do przekonania , że na kanwie historii trudno jest zbudować interesujący program dla młodzieży. W stosunkach polsko-niemieckich historia może budzić jeszcze inne emocje. W powszechnym przekonaniu jest ona elementem dzielącym Polaków i Niemców. Poznanie przeszłości nie musi jednak ani dzielić ani nudzić. I ten stereotyp przełamała młodzież z EKONOMIKA.
Spotkanie z udziałem młodzieży z Łomży i z Berlina, przeprowadzone w ramach autorskiego projektu: „Poznając przeszłość kształtujemy przyszłość. Śladami pamięci synów i córek Ziemi Łomżyńskiej pomordowanych w obozach koncentracyjnych Sachsenhausen i Ravensbrück” pokazało, że wspólna praca i konfrontacja z historią może przynieść bardzo dobre efekty pedagogiczne. Podstawowym warunkiem realizacji takich programów jest zrozumienie rozmaitych perspektyw i rozmaitych warunków historycznych, społecznych i politycznych w Niemczech i w Polsce; celem jest znalezienie wspólnej bazy porozumienia i bazy programowej oraz wspólnych celów pedagogicznych. Obopólne zajmowanie się historią stanowi istotną możliwość kształcenia wrażliwości na los innych ludzi i na zagrożenia godności ludzkiej, a zarazem przejęcia odpowiedzialności za społeczeństwo, w którym żyjemy, i za jego przyszłość.
W spotkaniu chodziło o to aby ułatwiać nawiązywanie kontaktów miedzy młodzieżą polską i niemiecką. Chcieliśmy w ten sposób polepszać wzajemne zrozumienie, przezwyciężać uprzedzenia i przyczyniać się do pojednania między Polakami i Niemcami. Za szczególnie interesujące podczas naszego pobytu uznałem obserwacje tego, jak rozwija się stosunek Polaków do Niemców i na odwrót. Młodzi Niemcy z Herder Gymnasium z Berlina (Charlottenburg) żywo dyskutowali ze swoimi rówieśnikami z Polski na tematy historyczne i palące problemy społeczne. Pomimo pewnych stereotypów byli bardzo zainteresowani poznawaniem wspólnych etapów historii, a w szczególności po projekcji filmów takich jak: Lista Schindlera w reżyserii Stevana Spielberga oraz PianistaRomana Polańskiego.
Sachsenhausen i Ravensbrück jako niemieckie obozy koncentracyjne i obozy zagłady oraz okrucieństw systemu narodowosocjalistycznego w których zginęło tysiące naszych rodaków, podobnie jak wiele innych tego rodzaju obozów w Polsce i na terenie III Rzeszy obciążają stosunki polsko-niemieckie do dziś. Bez prawdziwej konfrontacji nie do pomyślenia jest ani pojednanie i zrozumienie między dwoma narodami, ani współpraca podejmowana z myślą o przyszłości. Ażeby wyjść ku teraźniejszości potrzeba wyzbyć się myślenia o obozach koncentracyjnych wyłącznie w kategoriach mitu i symboli i potraktować je jako realny fakt historyczny uwarunkowany społecznie, politycznie i psychologicznie. Poznanie uwarunkowań stwarza możliwość poszukiwania odpowiedzi na pytanie: co robić by historia się nie powtórzyła oraz w sposób świadomy wskazywać paralele ze współczesnością, szukać właściwych postaw obywatelskiej odpowiedzialności. Otwarcie należy przyznać, że dla takiego procesu pedagogicznego trudno jest odnaleźć pomoc w samej muzealnej ekspozycji. Ta wyrwana jest z naszego kontekstu historycznego i skupia się, co oczywiste na dokumentacji zbrodni i epatowaniu jej rozmiarami. Odpowiedzi na pytanie, jak to stało się możliwe, należy poszukiwać poza nią Ks. Adam IZBICKI Katecheta w Zespole Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących Nr 6 w Łomży
