Biblioteczny projekt uroczyście podsumowany
Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” Miejskiej Biblioteki Publicznej zwieńczył poetycki koncert w Hali Kultury. Odwołujące się do patriotycznych zrywów i uniwersalnych wartości piosenki oraz wiersze najwybitniejszych polskich twórców wykonali Magda Sinoff i Dariusz Szada-Borzyszkowski. Podsumowanie projektu stało się też doskonałą okazją do podziękowań dla zaangażowanych weń osób z kilku pokoleń, które w duchu integracji połączyła chęć poszerzania historycznej wiedzy i oddania hołdu uczestnikom jednego z największych niepodległościowych zrywów w historii Polski.
Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej”, dofinansowany ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, to kolejna tego typu inicjatywa Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży, mająca przypominać uczestnikom wydarzenia przełomowe dla Polski, ale jednocześnie osadzone w lokalnym kontekście. Obchodzona w tym roku 160 rocznica wybuchu powstania lat 1863/64 stała się doskonałą okazją do głębszego spojrzenia na bohaterów, przebieg i kluczowe wydarzenia najdłużej trwającego, a zarazem najbardziej dramatycznego, niepodległościowego zrywu w epoce porozbiorowej.
Zapisał się on złotymi zgłoskami również na terenie ziemi łomżyńskiej, gdzie w czasie trwania powstania doszło do setek mniejszych i większych starć z wojskami carskimi, w których bardzo odznaczyli się choćby Artur Awejde, Rafał Błoński i Ludwik Wroński. Jeszcze bardziej odznaczyli się w powstaniu wychowankowie łomżyńskiego gimnazjum Rafał Krajewski i Józef Toczyski, członkowie Rządu Narodowego, straceni wraz z Romualdem Trauguttem.
To wszystko przypomniał 20 czerwca podczas historycznego spaceru tematycznego młodzieży z Zespołu Szkół Akademickich Międzynarodowej Akademii Nauk Stosowanych w Łomży oraz podopiecznym Klubu Seniora MOPS „Senior +” i członkom Stowarzyszenia Aktywny Senior Adam Sokołowski, kustosz łomżyńskiego Muzeum Północno-Mazowieckiego. Uczestnicy spaceru nie tylko poznali przebieg powstania na ziemi łomżyńskiej, ale odwiedzili też miejsce straceń powstańców przy Szosie Zambrowskiej oraz cmentarz przy ulicy Kopernika, składając kwiaty i zapalając znicze. Kolejnym etapem realizacji projektu był wykład „Motyw powstania styczniowego w literaturze” prof. Uniwersytetu w Białymstoku, dr hab. Anny Kieżuń z Kolegium Literaturoznawstwa-Katedry Współczesności i Tradycji Literackiej, która przybliżyła słuchaczom zebranym w Hali Kultury nie tylko liczne utwory poetyckie czy pamiętnikarskie traktujące o powstaniu, ale też jego echa w dziełach znanych pisarzy i pisarek od przełomu wieku XIX i XX aż do czasów współczesnych. Po niespełna miesiącu, bo 3 października, Tomasz Szymański z Muzeum Przyrody-Dwór Lutosławskich w Drozdowie w Klubie Seniora MOPS „Senior +” przybliżył starszym i młodszym uczestnikom projektu temat „Gdy umilkły strzały... Nastroje społeczne i historyczne reminiscencje po upadku Powstania Styczniowego w kraju i na ziemi łomżyńskiej”. jak podkreślał historyk upadek powstania był dla Polaków doświadczeniem traumatycznym, tym większym, że wiązał się nie tylko z utratą nadziei na odzyskanie niepodległości, ale również represjami ze strony carskiego zaborcy.
Jednak klęska militarna powstania nie zakończyła walk o polskość i starań Polaków z trzech zaborów o przywrócenie wolnej Polski, co ostatecznie udało się w roku 1918.
O tym wszystkim była również mowa podczas uroczystości podsumowującej projekt, która przybrała formę programu słowno-muzycznego, wzbogaconego filmem dokumentującym wydarzenia w ramach „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej”, przygotowanym przez Adama Kalinowskiego.
- W 160 rocznicę wybuchu powstania chcieliśmy przypomnieć to ważne historycznie wydarzenie i zaakcentować jego lokalny kontekst - podkreślała dyrektor Teresa Fromelc-Pawelczyk, dodając, że łomżyńska biblioteka działa wieloformatowo, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i zainteresowaniom różnych grup wiekowych, od młodzieży do seniorów.
Potwierdził to również wspólny występ wokalistki Magdy Sinoff i aktora Dariusza Szady-Borzyszkowskiego. Na jego program złożyły się piosenki o wartościowej treści, od bezpośrednio związanych z walką o niepodległość, jak „Deszcz jesienny deszcz” czy przejmująca „Warszawo ma” Andrzeja Własta, po takie o bardziej uniwersalnym wymiarze, z „Wolnością” i finałowym „Nie ma jak dom na czele”. Dopełniły je wiersze najwybitniejszych poetów, by wymienić Cypriana Kamila Norwida, Jana Lechonia, Juliusza Słowackiego, Jonasza Koftę, Władysława Broniewskiego i Juliana Tuwima w poruszającej i chwytającej za serce interpretacji Dariusza Szady-Borzyszkowskiego, aktora i reżysera doskonale w Łomży znanego i często w niej goszczącego.
Finałem imprezy było wręczenie kwiatów i podziękowań osobom zaangażowanym w projekt, między innymi przedstawicielom muzeów w Łomży i w Drozdowie, Zespołu Szkół Akademickich, Klubu Seniora MOPS „Senior +”, Stowarzyszenia Aktywny Senior, Łomżyńskiej Rady Seniorów oraz występującym artystom.
- Cieszymy się, że mieliśmy z kim i dla kogo realizować ten projekt! - podsumowywała jego koordynatorka Elżbieta Ziółkowska, dodając, że ma nadzieję, iż stworzona w tym dniu historia będzie miała ciąg dalszy, w postaci kolejnych projektów i wydarzeń, również adresowanych do szerokiego kręgu odbiorców o różnorodnych zainteresowaniach.
Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” został zrealizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.
tekst sponsorowany
