Czy kolej zablokuje kolej do Łomży?
Za rok, jeśli wierzyć rządzącym, z Łomży dojedziemy pociągiem do Warszawy. Prace przy budowie linii kolejowej Łomża – Śniadowo już się rozpoczęły, więc obietnica ma szansę realizacji. Teoretycznie szansę powstania ma także kolej CPK, której wariant inwestorski wybrano we wrześniu 2024 roku. Ten jednak krzyżuje się z budowanym torowiskiem.
Rozpoczęły się już pierwsze prace przy budowie nowego torowiska na linii kolejowej nr 49 Łomża – Śniadowo. Robotników widać niemal na całym odcinku. Część z nich wykonuje już pierwsze prace budowlane, inni wyładowują gromadzone materiały po trasie do Śniadowa. Inwestycja realizowana jest z rządowego programu Kolej Plus, przy wsparciu Województwa Podlaskiego, i ma Łomży dać połączenie kolejowe z Białymstokiem i z Warszawą.
Jednym z flagowych projektów Prawa i Sprawiedliwości był Centralny Port Komunikacyjny i połączona z nim sieć kolei szybkich prędkości (szprychy). Jedna z nich przez Ostrołękę i Łomżę miała prowadzić do Giżycka. Po zmianie władzy rząd premiera Donalda Tuska projektu nie zarzucił, ale trochę zmienił. Uchwałą Rady Ministrów z 31 grudnia 2024 roku program inwestycyjny CPK II etap na lata 2024-2030 wydłużono do 2032 roku z limitem wydatków do prawie 63 mld zł. W komponencie kolejowym na czoło wyszedł „Y” tzn kolej Warszawa – CPK-Łódź-Wrocław/Poznań. Poza Y działania przygotowawcze miały być prowadzone także dla innych inwestycji kolejowych, w tym linii kolejowej 29 Ostrołęka – Łomża -Pisz- Giżycko. Szczegóły ma opisywać Dokument Wdrażający.
„Spółka realizując obowiązek wynikający z art. 17 ust. 1 pkt 1) Ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym z dnia 10 maja 2018 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1747), przekazała Dokument Wdrażający do dokumentu „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap II. 2024-2032” przyjęty Uchwałą Zarządu Centralnego Portu Komunikacyjnego sp. z o.o. z dnia 30 maja 2025 r.” - odpowiada biuro prasowe CPK na skierowaną przez nas prośbę o udostępnienie wspomnianego dokumentu. „Dokument wdrażający do „Programu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego. Etap II. 2024-2032, wersji przyjętej uchwałą Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2024 r. do czasu zatwierdzenia przez Pełnomocnika rządu ds. CPK jest dokumentem roboczym” - czytamy w dalszej części odpowiedzi i w związku z tym nie podlega udostępnieniu. Nie pada żadna konkretna data, kiedy ów dokument zostanie przez Pełnomocnika zatwierdzony.
Na początku września 2024 roku CPK ogłosiło, że wariant nr 14 wybrano wariantem inwestorskim. Spółka zasłaniając się „tajemnicą przedsiębiorstwa” nie che ujawnić jakie cechy i analizy wskazały na ten wybór. Nie mniej zgodnie z prawem samorządy tworząc plany ogólne, czy też wydając decyzje np. o warunkach zabudowy, tę decyzję muszą brać pod uwagę. Pod Łomżą jej przebieg choć ogólnie rzecz biorąc idzie po śladzie obecnej kolei, to w praktyce ma wiele odstępstw. Właściwie częściej się krzyżuje niż idzie po śladzie remontowanej właśnie kolei Łomża – Śniadowo.
Pełnomocnik Rządu ds. CPK Maciej Lasek w piśmie do wójta Gminy Łomża Piotra Kłysa z początku grudnia 2024 roku pisze, że „planowana linia kolejowa nr 29 na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniającego rozporządzenia (UE) 2021/1153 i (UE) nr 913/2010 oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 … została wskazana jako element transeuropejskiej kolejowej sieci kompleksowej”. W tym samym piśmie przypomina, że „państwa członkowskie UE zobowiązane są, poprzez odpowiednie środki dążyć do spełnienia celów ww. aktu prawa europejskiego, w tym utworzenia przewidzianej w tym akcie sieci połączeń transeuropejskich”. Dalej przypomina, że jest to prawo o zasięgu ogólnym i do stosowania bezpośrednio w państwach członkowskich.
Rząd zatem powinien ów projekt kontynuować, choć praktycznie nie wiemy jak to ma wyglądać. Zapytaliśmy więc w CPK, czy realizowana inwestycja została uzgodniona pod kątem zgodności z koleja szybkich prędkości.
„W odniesieniu do modernizacji istniejącej linii kolejowej Łomża – Śniadowo i pytania o jej zgodność z planami CPK, należy podkreślić, że koordynacja rozwiązań infrastrukturalnych pomiędzy CPK a PKP Polskimi Liniami Kolejowymi S.A. odbywa się m.in. w ramach projektu Zintegrowanej Sieci Kolejowej (ZSK). Projekt ten został zainicjowany na polecenie obecnego Pełnomocnika Rządu ds. CPK w drugiej połowie 2024 r. i jest realizowany przez CPK we współpracy z PLK S.A. oraz Instytutem Rozwoju Miast i Regionów na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury. Celem ZSK jest przygotowanie planu rozwoju docelowej sieci kolejowej w Polsce, przewidzianego do realizacji po 2035 roku” - czytamy w odpowiedzi. „Zakończenie prac w ramach projektu ZSK planowane jest obecnie na I kwartał 2026 roku. Jego wyniki będą stanowić podstawę do rekomendacji kierunków rozwoju docelowej sieci kolejowej w Polsce, uwzględniających potrzeby różnych segmentów rynku i regionów”.
Oba projekty, czyli Kolej Plus i CPK zainicjowano za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Wiara w powstanie CPK nie była (chyba) zbyt mocna, ponieważ Województwo Podlaskie, rządzone wówczas przez PiS, zdecydowało się na rewitalizację linii Łomża – Śniadowo. Czy to powstrzyma rozwój kolei szybkich prędkości przez Łomżę, a może da pretekst?
