Ceramika artystyczna
Wysatwa ceramiki artystycznej Marty Benke-Gajdy w Galerii Sztuki Współczesnej - październik 2003r.
Marita Benke - Gajda jest absolwentką Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom uzyskała w 1973 roku. Artystka od ponad dwudziestu lat tworzy w materiale ceramicznym. Po raz pierwszy zetknęła się z ceramiką w 1980 r. w pracowni Stanisławy Felicji Piętkowej, artysty tkacza. Tutaj powstawały figurki ceramiczne lepione z formy. Na plenerze w Opocznie, w 1981 r., Marita Benke - Gajda ulepiła ręcznie pierwszą postać kobiety z kamionki barwionej w masie. Modelem była siostra w sukni ślubnej. Częste wyjazdy na plenery do Bolesławca umożliwiły artystce zdobycie doświadczenia w modelowaniu i tworzeniu rzeźb oraz figurek ceramicznych. Zajmuje się głównie kamionką, ponieważ daje ona duże możliwości technologiczne.
Od początku w twórczości Marity Benke - Gajdy pojawiały się kobiety, lalki ceramiczne. Na obecnej wystawie znalazło się ich ponad 130. Przy tworzeniu figurek Autorka czerpie inspiracje z kostiumu historycznego, który potem jest stylizowany, tworzony od nowa. Lalkę wyróżnia nakrycie głowy lub misterna fryzura. Kapelusz dodaje jej szyku, wytworności, dominuje w całościowym obrazie postaci. Do tego elegancka suknia, szerokie żakiety, spódnice, marszczone lub kloszowe baskiny, falbany, żaboty i kołnierze w kształcie kryzy, fałdowane, kwadratowe, opadające na ramiona. Niezmiernie ważne są detale tych ubiorów: kokardy, brosze, klamry, agrafy. Obok różnorodnych kapeluszy ze wstążką czy kwiatem, głowy kobiece nakrywają czapki, rogatywki, frygijki, stylizowane turbany, toczki, usztywnione welony, kwefy. chustki, wianki. Artystka tworzy nową modę ubioru i nakrycia głowy. Kobietom wróżkom w spiczastych czapkach towarzyszą koty. Inne trzymają w rękach torebki, parasolki, kuferki, koszyki, różne naczynia, kwiaty, wstęgi. Białe kobiety z samej ceramicznej materii mają bardziej uwidoczniony detal.
Marita Benke - Gajda nie rzeźbi twarzy swoich lalek. Chce oddziaływać poprzez formę, strój, barwę. To określa właśnie jej styl, jest charakterystyczną cechą tej twórczości. Dla odbiorcy biała twarz staje się tajemnicą, znakiem, który każdy może rozwiązać według swoich indywidualnych odczuć. Kolejną cechą jej stylu jest wysmukłość, wdzięk, wytworność, elegancka prostota postaci. Do tego dochodzi wyjątkowa kolorystyka, o szerokiej gamie odcieni; dominują biele, beże, pistacje, jasne fiolety, seledyny i czerwienie. Artystka sama wykonuje większość szkliw w swojej pracowni, dlatego też mają one niepowtarzalną barwę. Pomaga jej w tym technolog Lidia Pogonowska. Poza kobietą zajmuje się też innymi formami ceramicznymi, małymi i dużymi, w większości inspirowanymi naturą. Powstały cykle ogrodów, sadów, ptaków, pawi, fascynujące ceramiczne kamienie, rzeźby abstrakcyjne oddające relacje między przestrzenią a formą. Pojawiła się seria kobiet - dużych rzeźb ceramicznych oraz cykl Wariatki; to szalone nauczycielki z książkami, kobiety z wózkiem napełnionym makulaturą, z tobołkami - rzeczywistość końca XX w.
Od początku w twórczości Marity Benke - Gajdy pojawiały się kobiety, lalki ceramiczne. Na obecnej wystawie znalazło się ich ponad 130. Przy tworzeniu figurek Autorka czerpie inspiracje z kostiumu historycznego, który potem jest stylizowany, tworzony od nowa. Lalkę wyróżnia nakrycie głowy lub misterna fryzura. Kapelusz dodaje jej szyku, wytworności, dominuje w całościowym obrazie postaci. Do tego elegancka suknia, szerokie żakiety, spódnice, marszczone lub kloszowe baskiny, falbany, żaboty i kołnierze w kształcie kryzy, fałdowane, kwadratowe, opadające na ramiona. Niezmiernie ważne są detale tych ubiorów: kokardy, brosze, klamry, agrafy. Obok różnorodnych kapeluszy ze wstążką czy kwiatem, głowy kobiece nakrywają czapki, rogatywki, frygijki, stylizowane turbany, toczki, usztywnione welony, kwefy. chustki, wianki. Artystka tworzy nową modę ubioru i nakrycia głowy. Kobietom wróżkom w spiczastych czapkach towarzyszą koty. Inne trzymają w rękach torebki, parasolki, kuferki, koszyki, różne naczynia, kwiaty, wstęgi. Białe kobiety z samej ceramicznej materii mają bardziej uwidoczniony detal.
Marita Benke - Gajda nie rzeźbi twarzy swoich lalek. Chce oddziaływać poprzez formę, strój, barwę. To określa właśnie jej styl, jest charakterystyczną cechą tej twórczości. Dla odbiorcy biała twarz staje się tajemnicą, znakiem, który każdy może rozwiązać według swoich indywidualnych odczuć. Kolejną cechą jej stylu jest wysmukłość, wdzięk, wytworność, elegancka prostota postaci. Do tego dochodzi wyjątkowa kolorystyka, o szerokiej gamie odcieni; dominują biele, beże, pistacje, jasne fiolety, seledyny i czerwienie. Artystka sama wykonuje większość szkliw w swojej pracowni, dlatego też mają one niepowtarzalną barwę. Pomaga jej w tym technolog Lidia Pogonowska. Poza kobietą zajmuje się też innymi formami ceramicznymi, małymi i dużymi, w większości inspirowanymi naturą. Powstały cykle ogrodów, sadów, ptaków, pawi, fascynujące ceramiczne kamienie, rzeźby abstrakcyjne oddające relacje między przestrzenią a formą. Pojawiła się seria kobiet - dużych rzeźb ceramicznych oraz cykl Wariatki; to szalone nauczycielki z książkami, kobiety z wózkiem napełnionym makulaturą, z tobołkami - rzeczywistość końca XX w.
