Odsłonięcie tablicy upamiętniającej postać Heleny Czernek
W dniu 21 kwietnia 2018 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej Oddział w Łomży została odsłonięta tablica upamiętniająca Helenę Czernek – Honorową Obywatelkę Miasta, wybitną organizatorkę życia naukowego i kulturalnego Łomży. W uroczystości odsłonięcia tablicy uczestniczyli uczniowie naszej szkoły pod opieką Elżbiety Szleszyńskiej.
Uroczystości odsłonięcia tablicy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Łomży towarzyszyła okolicznościowa konferencja w Galerii Sztuki Współczesnej.
W programie spotkania były wystąpienia: prof. Adama Dobrońskiego, prof. Barbary Falińskiej i dr. Antoniego Chojnowskiego. Na zakończenie złożono kwiaty na grobie Heleny Czernek na Cmentarzu Katedralnym przy ul. Kopernika.
Helena Czernek (1907 -1991) – nauczycielka, animatorka kultury i nauki.
Od 1925 r. pracowała jako nauczycielka wiejska w pow. białostockim. W 1944 r. podjęła pracę w szkole podstawowej w Zambrowie, współtworzyła też zambrowskie gimnazjum. W 1948 r. zamieszkała w Łomży i pracowała jako nauczycielka Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
W 1951 r. została kierownikiem Powiatowej, a następnie Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży. Pozostając na tym stanowisku do emerytury (1972), poważnie rozszerzyła księgozbiór, polepszyła warunki lokalowe biblioteki, znacząco rozbudowała sieć bibliotek gromadzkich. Po latach doprowadziła do skompletowania poważnego zbioru Biblioteki Ziemi Łomżyńskiej.
Helena Czernek była jednoosobową „instytucją”. Inicjowała i organizowała różne przedsięwzięcia, a w swe działania włączała autorytety ze świata nauki, kultury i polityki. Z jej inicjatywy działał w Łomży, unikalny w skali kraju, Uniwersytet Kultury (1963 -1971), skupiający takich ludzi jak: Witold Doroszewski, Stanisław Herbst, Julian Krzyżanowski, Stanisław Lorentz i Witold Lutosławski. Dzięki jej staraniom powstał w Łomży Oddział Towarzystwa Kultury Języka (1966) pod patronatem Witolda Doroszewskiego, Oddział Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (1968) kierowany przez prof. Juliana Krzyżanowskiego, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego (1970) z prof. Stanisławem Herbstem na czele.
Największy wkład Helena Czernek wniosła w tworzenie i działalność Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów (1975), którego do swojej śmierci (1991) była sekretarzem i które za jej życia i z jej udziałem wydało 30 pozycji naukowych, m.in. kontynuowany do dziś rocznik Studia Łomżyńskie oraz zorganizowało wiele konferencji i sesji naukowych. Dzięki pasji bibliofilskiej Pani Heleny Czernek ŁTN im. Wagów stało się posiadaczem cennych wydawnictw, starodruków i dokumentów, a także liczącego 3 tys. woluminów księgozbioru prof. Piotra Bańkowskiego.
Helena Czernek była orędowniczką powołania i rozwoju szkoły wyższej na terenie Łomży (Oddział Zamiejscowy WSP Olsztyn w Łomży – 1988).
Dzięki jej staraniom Łomża wzbogaciła się o pomniki Jakuba Wagi (1967), Zygmunta Glogera (1973) i Bohdana Winiarskiego (1987).
Za swą działalność Helena Czernek otrzymała liczne odznaczenia, ordery i wyróżnienia, m. in. Złoty Krzyż Zasługi (1962), Zasłużony Działacz Kultury (1965), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984). Za zasługi dla Łomży przyznano jej godność i tytuł „Honorowy Obywatel Miasta Łomży”.[MBP]
Fot. 4lomza + ucz. Izabela Kowalczyk
