Budynek powojskowy przy Alei Legionów to zabytek
- W nawiązaniu do Pana zapytania wskazuję, iż informacje dotyczące budowli, powierzchni działki, na której się znajduje, oraz historii obiektu zostały uwzględnione w karcie ewidencyjnej zabytku, dostępnej pod następującym linkiem: https://zabytek.pl/pl/obiekty/dom-812089. - Przedmiotowy budynek został ujęty w wojewódzkiej ewidencji zabytków – napisała do redakcji portalu 4lomza.pl prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Białymstoku.
Wojewódzki Konserwator Zabytków zawiadomił pismem z 16. grudnia Urząd Miejski w Łomży, że „z urzędu zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wpisania do rejestru zabytków nieruchomych województwa podlaskiego: budynku mieszkalnego przy ul. Aleja Legionów 54 w Łomży, usytuowanego na działce o nr ewidencyjnym 22898/7, obręb ewidencyjny: Łomża 2”.
Ten opuszczony od lat samotny budynek piętrowy zapewne znają i rozpoznają bez trudu łomżyniacy, bo widać go od strony Alei. Stoi w głębi za skwerkiem z topolami, mając po prawej parterowy pawilon spożywczy (wcześniej „Gośka”, potem „Stokrotka”). Bryła i wygląd są eklektyczne, jak dworkowo-pałacowe. Takie wrażenie stwarza ryzalit z trójkątnym szczytem i symetrycznie umieszczone w nim i po sąsiedzku okna po bokach głównego wejścia z parteru i balkonu powyżej. Prosto i harmonijnie.
W dyspozycji Komendanta Garnizonu Łomża
Budynek został wzniesiony w latach 1928-1931. Karta ewidencyjna podaje, że budowano go na potrzeby wojska jako obiekt mieszkalny. W 1928 r. wykonano prace ziemne i wylano fundamenty. Z braku funduszy musiano budowy zaprzestać. Odpowiedzialnym za powstanie obiektu był starszy sierżant zawodowy Stanisław Popławski. 10. lipca 1929 r. napisał, że zobowiązuje się do uzyskania pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie na dokończenie 2-piętrowego domu przy Alei Legionów i oddanie wszystkich mieszkań do dyspozycji Pana Komendanta Garnizonu Łomża za opłatę w myśl ustawy kwaterunkowej dla wojska. Jedno mieszkanie chciał dostać dla siebie wraz z rodziną. Obiekt pełnił swoją funkcję do czasów II wojny światowej. Po 1945 r. zlokalizowano tu pomieszczenia biurowe administracji przedsiębiorstwa handlowo-usługowego. Od lat 90-tych był w rękach prywatnych właścicieli, wynajmujących pomieszczenia podmiotom usługowo-handlowym. Na parterze i piętrze znajduje się (co przedstawia załączony plan przyziemia) po ok. 9 pomieszczeń, mających 2- lub 3-ramowe okna, otoczone opaskami. Wydaje się, że architekt miał wyczucie formy.
Od teraz nie można rozebrać ani zmieniać zabytku
Jak precyzuje w zawiadomieniu o wpisaniu Katarzyna Niedźwiecka, kierownik Wydziału Rejestru i Dokumentacji Zabytków, „zgodnie z art. 10a ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, przy zabytku, którego dotyczy postępowanie, zabrania się prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. Zakaz, o którym mowa, dotyczy także robót budowlanych objętych pozwoleniem na budowę albo zgłoszeniem, a także działań określonych w innej decyzji pozwalającej na ich prowadzenie... Magister inżynier architekt Krzysztof Kulesza w 2004 r. sporządził opis budynku o kubaturze około 1 950 mkw. i powierzchni użytkowej 180 mkw. Ocenił wówczas, że budynek wymaga remontu, wymiany dachu i instalacji.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146