Kalendarium
6 listopada 1917 - Rewolucja Październikowa
Wydarzenia, które rozegrały się 6 i 7 listopada 1917 r.(według obowiązującego w Rosji kalendarza juliańskiego 24 i 25 października) w Piotrogrodzie przeszły do historii jako Rewolucja Październikowa. Z socjologicznego i politycznego punktu widzenia „rewolucja październikowa” była bardziej wojskowym zamachem stanu, niż rewolucją z prawdziwego zdarzenia. Pod pojęciem rewolucji rozumiemy bowiem taką próbę zmiany ustroju politycznego i organizacji społeczeństwa, która ma gwałtowny przebieg, zachodzi przy użyciu przemocy i przy udziale społeczeństwa. A przebieg „rewolucji październikowej”, nie nosi tych cech, a zatem można wnosić, że nie była to żadna „rewolucja”. Opiewany przez komunistów „Szturm na Pałac Zimowy” był stworzoną post factum fikcją, a społeczeństwo Piotrogrodu nie wzięło w tej „rewolucji” żadnego udziału. Przez setki lat Rosją rządził jeden człowiek - car. Kres temu przyniosła tzw. „rewolucja lutowa” (będąca rewolucją w pełnym tego słowa znaczeniu), do której doszło w dniach 8 - 15 III (według kalendarza juliańskiego 23 II - 2 III) 1917 r. Obalenie caratu sprowokowało niespotykany w historii Rosji rozkwit życia politycznego. Ujawniały się działające dotychczas w podziemiu partie, a w całym kraju odbywały się mityngi i zebrania różnych ugrupowań. Po abdykacji cara Mikołaja II formalną władzę w Rosji przejął tzw. Rząd Tymczasowy, na którego czele stanął liberalny polityk, książe Gierogij Lwow. Równocześnie z Rządem Tymczasowym powstała druga, utworzona oddolnie, struktura władzy - Rady Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Żołnierskich. Te samozwańcze instytucje polityczne były tworzone w środowiskach robotniczych i żołnierskich Rosji już w czasie rewolucji w latach 1905 - 1907. Wszystko zmieniło się wówczas, gdy w kwietniu 1917 r. do Piotrogrodu przybył Lenin. Następnego dnia po przyjeździe wygłosił on referat, który przeszedł do historii pod nazwą „Tez kwietniowych”, w których zdecydowanie odmówił poparcia Rządowi Tymczasowemu, określając go jako imperialistyczny i burżuazyjny. Wychodząc z założenia, że Rady Delegatów stanowią drugą siłę w państwie rzucił słynne hasło: Cała władza w ręce rad!. Stanowisko Lenina nie spotkało się początkowo z poparciem jego partyjnych towarzyszy. Było raczej uważane za nierealistyczne i niecelowe, gdyż bolszewicy stanowili tylko 10 % wszystkich delegatów. Jednak rozwój sytuacji społeczno - politycznej w Rosji sprzyjał zamiarom Lenina. Szczególnie korzystna był dla niego brak popularności Rządu Tymczasowego, który brał udział w wojnie z Niemcami, podczas gdy głównym hasłem propagandowym bolszewików był pokój. Wśród wywodzących się, w głównej mierze, z chłopstwa żołnierzy, propaganda antywojenna i stawiane przez bolszewików żądania reformy rolnej zyskały olbrzymie poparcie. W lipcu 1917 r. Rząd Tymczasowy dowiedział się ogromnym wsparciu finansowym , jakiego Niemcy udzielili partii bolszewickiej. Prokuratura Generalna kazała aresztować jej przywódców pod zarzutem zdrady stanu. Unikając sankcji Lenin schronił się na wsi. Wkrótce jednak sytuacja ponownie zaczęła sprzyjać bolszewikom. W sierpniu i wrześniu 1917 r. działania rządu sparaliżował skrajnie prawicowy bunt w armii, znany pod nazwą puczu gen. Korniłowa. Pucz ten wprawdzie nie udał się, lecz dał Leninowi czas na zaplanowanie własnej wersji przewrotu. W połowie września 1917 r. przebywający w Finlandii Lenin podjął decyzję o przygotowaniach do obalenia rządu tymczasowego. Przygotowaniami tymi, pod nieobecność Lenina kierował Lew Trocki szef Komitetu Wojskowo - Rewolucyjnego Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. 24 października (według kalendarza juliańskiego 6 listopada) bolszewicy przystąpili do realizacji swojego planu. Ok. 7 tys. zrewoltowanych żołnierzy i marynarzy otoczyło siedziby wszystkich urzędów państwowych i miejskich w Piotrogrodzie. Następnego dnia o godz. 10 rano Lenin wydał komunikat prasowy, w którym obwieścił obalenie Rządu Tymczasowego. W południe Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich Piotrogrodu ogłosiła przejęcie władzy w państwie. Zasadnicze ustalenia ustrojowe miał podjąć zbierający się następnego dnia II Zjazd Rad. Tymczasem rosyjski rząd siedział bezczynnie i bezradnie w Pałacu Zimowym. Jego główną ochronę stanowili junkrzy i batalion kobiecy. O godz. 9 wieczorem bolszewiccy marynarze z krążownika „Aurora” oddali jedną ślepą salwę w kierunku Pałacu Zimowego. Później, ok. godz. 11 w nocy, wystrzelono 30 pocisków z Twierdzy Pietropawłowskiej, z których dwa osiągnęły cel. Żadnego jednak „szturmu na Pałac Zimowy” nie było. Większość żołnierzy gwardii rządowej po prostu się rozeszła. Kiedy tłum zobaczył, że nikt nie stawia oporu, wdarł się do środka. O 2:30 w nocy ministrowie Rządu Tymczasowego poddali się. Następnego dnia II Zjazd Rad uchwalił, na wniosek Lenina, trzy słynne dekrety: Dekret o Pokoju, Dekret o Ziemi i Dekret o Rządzie. Pierwszy z nich był w gruncie rzeczy prywatną prośbą pod adresem mocarstw o trzymiesięczny rozejm, drugi nakazywał przejście prywatnej własności ziemskiej w ręce wspólnot ziemskich, zaś trzeci na miejsce dotychczasowego rządu wprowadzał Radę Komisarzy Ludowych z Leninem na czele. Do marca 1918 r. bolszewicy przejęli władzę w całej Rosji. Kraj czekała trzyletnia, wyjątkowo krwawa i brutalna, wojna domowa.
14 listopada 1095 - Wezwanie do I Krucjaty
Pojęcie „świętej wojny” kojarzy się dziś głównie z religią muzułmańską. Setki lat temu, wyznawcy Chrystusa – w imię opacznie, przynajmniej z dzisiejszego punktu widzenia, pojętych przekonań religijnych dopuścili się aktu przemocy. 27 XI 1095 podczas synodu w Clermont w Owernii ówczesny papież Urban II zwrócił się z apelem do wszystkich chrześcijan, by podjęli walkę o oswobodzenie Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, którzy nie tylko zajęli Ziemię Świętą i zaczęli prześladować żyjących w niej chrześcijan, lecz także zagrażali bezpośrednio Cesarstwu Bizantyjskiemu. Do pierwszej krucjaty doszło w roku 1096. Składały się na nią dwie wyprawy. Pierwszą z nich była spontaniczna, urządzona bez żadnych wstępnych przygotowań wyprawa ludowa pod wodzą Piotra z Amiens, zwanego także Piotrem Pustelnikiem. Wzięło w niej udział 60 – 90 tys. Włochów i Francuzów, co stanowiło liczbę zaskakującą nawet dla samego papieża. Krzyżowcy wędrowali wzdłuż Alp, przez Węgry, Bałkany, aż do Konstantynopola. „Bojowym duchem” wykazali się już na samym początku swej ekspedycji, gdyż podczas pochodu przez Nadrenię wymordowali ok. 8000 Żydów. Jednak skutki wyprawy okazały się tragiczne dla samych jej uczestników. Cesarz bizantyjski – któremu krzyżowcy mieli pomóc – ujrzawszy, zamiast profesjonalnie zorganizowanego rycerstwa, olbrzymią watahę pospólstwa, nie tylko nie otworzył im bram miasta, lecz załadował ich na statki i przetransportował przez Bosfor – wprost w ręce krwiożerczych Turków. Uczestnicy wyprawy zostali wymordowani lub zamienieni w tureckich niewolników. W tym samym 1096 r. zorganizowano w Europie pierwszą właściwą – rycerską – wyprawę krzyżową. W jej skład weszło ok. 90 000 rycerzy, pochodzących głównie z Normandii i Lotaryngii. Rycerze ci udali się do Konstantynopola i tam przysięgli wierność cesarzowi oraz złożyli przysięgę lenną, w której zobowiązali się, ze zdobyte przez nich ziemie staną się własnością Konstantynopola. Pierwsza krucjata odniosła znaczny sukces. Krzyżowcy zajęli Azję Mniejszą, Armenię i Akkę. Innowierców nawracano na chrześcijaństwo ogniem i mieczem. 7 VI 1099 r. krzyżowcy stanęli pod murami Jerozolimy. Oblężenie trwało 5 tygodni. Miasto zostało zdobyte 15 VII 1099 r., a jego mieszkańcy, ok. 40 – 70 tys. ludzi, wymordowani. Na zdobytych przez krzyżowców terenach powstało państwo, zwane Królestwem Jerozolimskim, funkcjonujące we wrogim otoczeniu, uzależnione od europejskiego zaplecza i napływu chcących walczyć w jego obronie ochotników. Późniejsze wyprawy krzyżowe miały na celu głównie obronę ziem zdobytych podczas pierwszej krucjaty. Wypraw krzyżowych było jeszcze siedem. Żadna z nich nie powtórzyła jednak sukcesu pierwszej. Szczególnie tragicznym epizodem z historii tych wypraw była tzw. „krucjata dziecięca” w1212 roku U jej podłoża legła idea, że skoro niewiernych Turków nie udało się nawrócić mieczem, to może uczynią to niewinne i dobre dzieci. Kierując się ową myślą, zebrano 20 – 50 tys. dzieci w wieku od 3 do 12 lat, a następnie skierowano je do Marsylii. Tam, dwóch kupców wynajęło 7 statków, którymi mieli przewieźć dzieci na Wschód. Po ich wypłynięciu wszelki słuch o nich zaginął. Prawda wyszła na jaw dopiero po 18 latach: okazało się, że dwa statki zatonęły, a ocalałe dzieci trafiły na targi w Egipcie i w Algierii, gdzie zostały sprzedane jako niewolnicy. Ostatnia twierdza krzyżowców – Akka – padła w roku 1291. Trwający dwa wieki konflikt na tle religijnym zakończył się zwycięstwem muzułmanów, a Ziemia Święta pozostała w ich rękach.
10 grudnia - Wręczenie Nagród Nobla Każdego roku w dniu 10 grudnia odbywają się w Sztokholmie i w Oslo uroczystości wręczenia najsłynniejszej i najbardziej prestiżowej z pośród wszystkich istniejących na świecie nagród - Nagrody Nobla. Nazwa tej nagrody pochodzi od nazwiska jej fundatora, którym był żyjący w latach 1833 - 1895 szwedzki wynalazca i przedsiębiorca, Alfred Nobel. W pozostawionym przez siebie testamencie Nobel polecił, by całość należącego do niego, a nadającego się do spieniężenia majątku została zainwestowana w bezpieczne papiery wartościowe, stanowiące fundusz, od którego odsetki byłyby rokrocznie rozdzielane w postaci nagród dla tych osób, które w poprzednim roku „wyświadczyli ludzkości największe dobrodziejstwa”. Wspomniane odsetki miały, zgodnie z wolą Alfreda Nobla zostać podzielone na pięć równych części i przyznawane następująco: „pierwsza część - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub wynalazku w fizyce; druga - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub ulepszenia w chemii; trzecia - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia w dziedzinie fizjologii lub medycyny; czwarta - osobie, która w dziedzinie literatury napisze najwybitniejsze dzieło o tendencjach idealistycznych i piąta część osobie, która będzie działała najlepiej na rzecz braterstwa narodów, likwidacji lub ograniczenia stałych armii i zwoływania oraz popierania kongresów pokojowych”. Nagrody Nobla po raz pierwszy zostały przyznane w roku 1901, a ich ceremonialne wręczenie odbywa się zawsze w rocznicę śmierci ich fundatora - 10 XII 1895 r. Zgodnie z pozostawionym przez swego fundatora testamentem, Nagrody Nobla przyznawane są przez cztery różne instytucje - nagrody w dziedzinie fizyki i chemii przez Szwedzką Akademię Nauk, nagroda w dziedzinie medycyny i fizjologii przez Instytut Karolinska w Sztokholmie, w dziedzinie literatury przez Szwedzką Akademię Literatury, zaś nagroda dla rzeczników pokoju przyznawana jest przez pięcioosobowy komitet wybierany przez parlament Norwegii. Ceremonia rozdania Nagród Nobla jest uroczystością państwową najwyższej rangi. Honorowe dyplomy i medale wręcza laureatom sam król Szwecji. Następnie w wielkiej Sali Błękitnej sztokholmskiego ratusza odbywa się wystawne przyjęcie. Zgodnie z przyjętym od początku obyczajem, pierwszy toast burmistrz Sztokholmu wznosi na cześć króla, drugi zaś ku pamięci Alfreda Nobla. W ceremonii wręczenia Nagród Nobla bierze obecnie udział ok. 2000 osób, zaś w przyjęciu ok. 1500. Równie uroczysty charakter ma ceremonia wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla. Odbywa się ona punktualnie o godz. 13:00 - 10 grudnia w ratuszu w Oslo. W obecności rządu, członków parlamentu, oraz wybitnych osobistości król Norwegii wręcza laureatowi dyplom oraz czek. Wieczorem odbywa się bankiet na cześć laureata, a następnego dnia nagrodzony wygłasza na uniwersytecie wykład dla studentów i działaczy państwowych. Nagrodę Nobla przyznano sześciu Polakom. Byli to:
- Maria Skłodowska - Curie, która otrzymała nagrodę dwukrotnie: w roku 1903 (wspólnie z mężem Piotrem Curie i Henrykiem Becqurelem) za badania nad promieniotwórczością i w roku 1911 za badania właściwości fizycznych i chemicznych polonu i radu oraz prace dotyczące wyodrębniania, oczyszczania i pomiaru aktywności pierwiastków radioaktywnych
-Henryk Sienkiewicz - Nagroda Literacka, głównie za „Quo vadis?” - w roku 1905,
- Władysław Stanisław Reymont - Nobel w dziedzinie literatury za powieść „Chłopi”w roku 1924, - Czesław Miłosz, nagrodzony w roku 1980 za swą twórczość poetycką,
-Lech Wałęsa - laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983,
-Wisława Szymborska, nagrodzona za swoją poezję w roku 1996. Wartość Nagród Nobla zmienia się w zależności od zysków uzyskanych przez Fundację Nobla w danym roku. W roku 1901 wynosiła ona 150 000 ówczesnych koron szwedzkich, co stanowiło równowartość ok. 40 000 ówczesnych dolarów USA, w latach następnych spadała z powodu inflacji walut, zaś od lat 50. zaczęła ponownie rosnąć i w latach 90. przekroczyła kwotę 1 miliona dolarów USA. Urszula Kuczyńska
Wydarzenia, które rozegrały się 6 i 7 listopada 1917 r.(według obowiązującego w Rosji kalendarza juliańskiego 24 i 25 października) w Piotrogrodzie przeszły do historii jako Rewolucja Październikowa. Z socjologicznego i politycznego punktu widzenia „rewolucja październikowa” była bardziej wojskowym zamachem stanu, niż rewolucją z prawdziwego zdarzenia. Pod pojęciem rewolucji rozumiemy bowiem taką próbę zmiany ustroju politycznego i organizacji społeczeństwa, która ma gwałtowny przebieg, zachodzi przy użyciu przemocy i przy udziale społeczeństwa. A przebieg „rewolucji październikowej”, nie nosi tych cech, a zatem można wnosić, że nie była to żadna „rewolucja”. Opiewany przez komunistów „Szturm na Pałac Zimowy” był stworzoną post factum fikcją, a społeczeństwo Piotrogrodu nie wzięło w tej „rewolucji” żadnego udziału. Przez setki lat Rosją rządził jeden człowiek - car. Kres temu przyniosła tzw. „rewolucja lutowa” (będąca rewolucją w pełnym tego słowa znaczeniu), do której doszło w dniach 8 - 15 III (według kalendarza juliańskiego 23 II - 2 III) 1917 r. Obalenie caratu sprowokowało niespotykany w historii Rosji rozkwit życia politycznego. Ujawniały się działające dotychczas w podziemiu partie, a w całym kraju odbywały się mityngi i zebrania różnych ugrupowań. Po abdykacji cara Mikołaja II formalną władzę w Rosji przejął tzw. Rząd Tymczasowy, na którego czele stanął liberalny polityk, książe Gierogij Lwow. Równocześnie z Rządem Tymczasowym powstała druga, utworzona oddolnie, struktura władzy - Rady Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Żołnierskich. Te samozwańcze instytucje polityczne były tworzone w środowiskach robotniczych i żołnierskich Rosji już w czasie rewolucji w latach 1905 - 1907. Wszystko zmieniło się wówczas, gdy w kwietniu 1917 r. do Piotrogrodu przybył Lenin. Następnego dnia po przyjeździe wygłosił on referat, który przeszedł do historii pod nazwą „Tez kwietniowych”, w których zdecydowanie odmówił poparcia Rządowi Tymczasowemu, określając go jako imperialistyczny i burżuazyjny. Wychodząc z założenia, że Rady Delegatów stanowią drugą siłę w państwie rzucił słynne hasło: Cała władza w ręce rad!. Stanowisko Lenina nie spotkało się początkowo z poparciem jego partyjnych towarzyszy. Było raczej uważane za nierealistyczne i niecelowe, gdyż bolszewicy stanowili tylko 10 % wszystkich delegatów. Jednak rozwój sytuacji społeczno - politycznej w Rosji sprzyjał zamiarom Lenina. Szczególnie korzystna był dla niego brak popularności Rządu Tymczasowego, który brał udział w wojnie z Niemcami, podczas gdy głównym hasłem propagandowym bolszewików był pokój. Wśród wywodzących się, w głównej mierze, z chłopstwa żołnierzy, propaganda antywojenna i stawiane przez bolszewików żądania reformy rolnej zyskały olbrzymie poparcie. W lipcu 1917 r. Rząd Tymczasowy dowiedział się ogromnym wsparciu finansowym , jakiego Niemcy udzielili partii bolszewickiej. Prokuratura Generalna kazała aresztować jej przywódców pod zarzutem zdrady stanu. Unikając sankcji Lenin schronił się na wsi. Wkrótce jednak sytuacja ponownie zaczęła sprzyjać bolszewikom. W sierpniu i wrześniu 1917 r. działania rządu sparaliżował skrajnie prawicowy bunt w armii, znany pod nazwą puczu gen. Korniłowa. Pucz ten wprawdzie nie udał się, lecz dał Leninowi czas na zaplanowanie własnej wersji przewrotu. W połowie września 1917 r. przebywający w Finlandii Lenin podjął decyzję o przygotowaniach do obalenia rządu tymczasowego. Przygotowaniami tymi, pod nieobecność Lenina kierował Lew Trocki szef Komitetu Wojskowo - Rewolucyjnego Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. 24 października (według kalendarza juliańskiego 6 listopada) bolszewicy przystąpili do realizacji swojego planu. Ok. 7 tys. zrewoltowanych żołnierzy i marynarzy otoczyło siedziby wszystkich urzędów państwowych i miejskich w Piotrogrodzie. Następnego dnia o godz. 10 rano Lenin wydał komunikat prasowy, w którym obwieścił obalenie Rządu Tymczasowego. W południe Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich Piotrogrodu ogłosiła przejęcie władzy w państwie. Zasadnicze ustalenia ustrojowe miał podjąć zbierający się następnego dnia II Zjazd Rad. Tymczasem rosyjski rząd siedział bezczynnie i bezradnie w Pałacu Zimowym. Jego główną ochronę stanowili junkrzy i batalion kobiecy. O godz. 9 wieczorem bolszewiccy marynarze z krążownika „Aurora” oddali jedną ślepą salwę w kierunku Pałacu Zimowego. Później, ok. godz. 11 w nocy, wystrzelono 30 pocisków z Twierdzy Pietropawłowskiej, z których dwa osiągnęły cel. Żadnego jednak „szturmu na Pałac Zimowy” nie było. Większość żołnierzy gwardii rządowej po prostu się rozeszła. Kiedy tłum zobaczył, że nikt nie stawia oporu, wdarł się do środka. O 2:30 w nocy ministrowie Rządu Tymczasowego poddali się. Następnego dnia II Zjazd Rad uchwalił, na wniosek Lenina, trzy słynne dekrety: Dekret o Pokoju, Dekret o Ziemi i Dekret o Rządzie. Pierwszy z nich był w gruncie rzeczy prywatną prośbą pod adresem mocarstw o trzymiesięczny rozejm, drugi nakazywał przejście prywatnej własności ziemskiej w ręce wspólnot ziemskich, zaś trzeci na miejsce dotychczasowego rządu wprowadzał Radę Komisarzy Ludowych z Leninem na czele. Do marca 1918 r. bolszewicy przejęli władzę w całej Rosji. Kraj czekała trzyletnia, wyjątkowo krwawa i brutalna, wojna domowa.
14 listopada 1095 - Wezwanie do I Krucjaty
Pojęcie „świętej wojny” kojarzy się dziś głównie z religią muzułmańską. Setki lat temu, wyznawcy Chrystusa – w imię opacznie, przynajmniej z dzisiejszego punktu widzenia, pojętych przekonań religijnych dopuścili się aktu przemocy. 27 XI 1095 podczas synodu w Clermont w Owernii ówczesny papież Urban II zwrócił się z apelem do wszystkich chrześcijan, by podjęli walkę o oswobodzenie Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, którzy nie tylko zajęli Ziemię Świętą i zaczęli prześladować żyjących w niej chrześcijan, lecz także zagrażali bezpośrednio Cesarstwu Bizantyjskiemu. Do pierwszej krucjaty doszło w roku 1096. Składały się na nią dwie wyprawy. Pierwszą z nich była spontaniczna, urządzona bez żadnych wstępnych przygotowań wyprawa ludowa pod wodzą Piotra z Amiens, zwanego także Piotrem Pustelnikiem. Wzięło w niej udział 60 – 90 tys. Włochów i Francuzów, co stanowiło liczbę zaskakującą nawet dla samego papieża. Krzyżowcy wędrowali wzdłuż Alp, przez Węgry, Bałkany, aż do Konstantynopola. „Bojowym duchem” wykazali się już na samym początku swej ekspedycji, gdyż podczas pochodu przez Nadrenię wymordowali ok. 8000 Żydów. Jednak skutki wyprawy okazały się tragiczne dla samych jej uczestników. Cesarz bizantyjski – któremu krzyżowcy mieli pomóc – ujrzawszy, zamiast profesjonalnie zorganizowanego rycerstwa, olbrzymią watahę pospólstwa, nie tylko nie otworzył im bram miasta, lecz załadował ich na statki i przetransportował przez Bosfor – wprost w ręce krwiożerczych Turków. Uczestnicy wyprawy zostali wymordowani lub zamienieni w tureckich niewolników. W tym samym 1096 r. zorganizowano w Europie pierwszą właściwą – rycerską – wyprawę krzyżową. W jej skład weszło ok. 90 000 rycerzy, pochodzących głównie z Normandii i Lotaryngii. Rycerze ci udali się do Konstantynopola i tam przysięgli wierność cesarzowi oraz złożyli przysięgę lenną, w której zobowiązali się, ze zdobyte przez nich ziemie staną się własnością Konstantynopola. Pierwsza krucjata odniosła znaczny sukces. Krzyżowcy zajęli Azję Mniejszą, Armenię i Akkę. Innowierców nawracano na chrześcijaństwo ogniem i mieczem. 7 VI 1099 r. krzyżowcy stanęli pod murami Jerozolimy. Oblężenie trwało 5 tygodni. Miasto zostało zdobyte 15 VII 1099 r., a jego mieszkańcy, ok. 40 – 70 tys. ludzi, wymordowani. Na zdobytych przez krzyżowców terenach powstało państwo, zwane Królestwem Jerozolimskim, funkcjonujące we wrogim otoczeniu, uzależnione od europejskiego zaplecza i napływu chcących walczyć w jego obronie ochotników. Późniejsze wyprawy krzyżowe miały na celu głównie obronę ziem zdobytych podczas pierwszej krucjaty. Wypraw krzyżowych było jeszcze siedem. Żadna z nich nie powtórzyła jednak sukcesu pierwszej. Szczególnie tragicznym epizodem z historii tych wypraw była tzw. „krucjata dziecięca” w1212 roku U jej podłoża legła idea, że skoro niewiernych Turków nie udało się nawrócić mieczem, to może uczynią to niewinne i dobre dzieci. Kierując się ową myślą, zebrano 20 – 50 tys. dzieci w wieku od 3 do 12 lat, a następnie skierowano je do Marsylii. Tam, dwóch kupców wynajęło 7 statków, którymi mieli przewieźć dzieci na Wschód. Po ich wypłynięciu wszelki słuch o nich zaginął. Prawda wyszła na jaw dopiero po 18 latach: okazało się, że dwa statki zatonęły, a ocalałe dzieci trafiły na targi w Egipcie i w Algierii, gdzie zostały sprzedane jako niewolnicy. Ostatnia twierdza krzyżowców – Akka – padła w roku 1291. Trwający dwa wieki konflikt na tle religijnym zakończył się zwycięstwem muzułmanów, a Ziemia Święta pozostała w ich rękach.
10 grudnia - Wręczenie Nagród Nobla Każdego roku w dniu 10 grudnia odbywają się w Sztokholmie i w Oslo uroczystości wręczenia najsłynniejszej i najbardziej prestiżowej z pośród wszystkich istniejących na świecie nagród - Nagrody Nobla. Nazwa tej nagrody pochodzi od nazwiska jej fundatora, którym był żyjący w latach 1833 - 1895 szwedzki wynalazca i przedsiębiorca, Alfred Nobel. W pozostawionym przez siebie testamencie Nobel polecił, by całość należącego do niego, a nadającego się do spieniężenia majątku została zainwestowana w bezpieczne papiery wartościowe, stanowiące fundusz, od którego odsetki byłyby rokrocznie rozdzielane w postaci nagród dla tych osób, które w poprzednim roku „wyświadczyli ludzkości największe dobrodziejstwa”. Wspomniane odsetki miały, zgodnie z wolą Alfreda Nobla zostać podzielone na pięć równych części i przyznawane następująco: „pierwsza część - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub wynalazku w fizyce; druga - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub ulepszenia w chemii; trzecia - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia w dziedzinie fizjologii lub medycyny; czwarta - osobie, która w dziedzinie literatury napisze najwybitniejsze dzieło o tendencjach idealistycznych i piąta część osobie, która będzie działała najlepiej na rzecz braterstwa narodów, likwidacji lub ograniczenia stałych armii i zwoływania oraz popierania kongresów pokojowych”. Nagrody Nobla po raz pierwszy zostały przyznane w roku 1901, a ich ceremonialne wręczenie odbywa się zawsze w rocznicę śmierci ich fundatora - 10 XII 1895 r. Zgodnie z pozostawionym przez swego fundatora testamentem, Nagrody Nobla przyznawane są przez cztery różne instytucje - nagrody w dziedzinie fizyki i chemii przez Szwedzką Akademię Nauk, nagroda w dziedzinie medycyny i fizjologii przez Instytut Karolinska w Sztokholmie, w dziedzinie literatury przez Szwedzką Akademię Literatury, zaś nagroda dla rzeczników pokoju przyznawana jest przez pięcioosobowy komitet wybierany przez parlament Norwegii. Ceremonia rozdania Nagród Nobla jest uroczystością państwową najwyższej rangi. Honorowe dyplomy i medale wręcza laureatom sam król Szwecji. Następnie w wielkiej Sali Błękitnej sztokholmskiego ratusza odbywa się wystawne przyjęcie. Zgodnie z przyjętym od początku obyczajem, pierwszy toast burmistrz Sztokholmu wznosi na cześć króla, drugi zaś ku pamięci Alfreda Nobla. W ceremonii wręczenia Nagród Nobla bierze obecnie udział ok. 2000 osób, zaś w przyjęciu ok. 1500. Równie uroczysty charakter ma ceremonia wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla. Odbywa się ona punktualnie o godz. 13:00 - 10 grudnia w ratuszu w Oslo. W obecności rządu, członków parlamentu, oraz wybitnych osobistości król Norwegii wręcza laureatowi dyplom oraz czek. Wieczorem odbywa się bankiet na cześć laureata, a następnego dnia nagrodzony wygłasza na uniwersytecie wykład dla studentów i działaczy państwowych. Nagrodę Nobla przyznano sześciu Polakom. Byli to:
- Maria Skłodowska - Curie, która otrzymała nagrodę dwukrotnie: w roku 1903 (wspólnie z mężem Piotrem Curie i Henrykiem Becqurelem) za badania nad promieniotwórczością i w roku 1911 za badania właściwości fizycznych i chemicznych polonu i radu oraz prace dotyczące wyodrębniania, oczyszczania i pomiaru aktywności pierwiastków radioaktywnych
-Henryk Sienkiewicz - Nagroda Literacka, głównie za „Quo vadis?” - w roku 1905,
- Władysław Stanisław Reymont - Nobel w dziedzinie literatury za powieść „Chłopi”w roku 1924, - Czesław Miłosz, nagrodzony w roku 1980 za swą twórczość poetycką,
-Lech Wałęsa - laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983,
-Wisława Szymborska, nagrodzona za swoją poezję w roku 1996. Wartość Nagród Nobla zmienia się w zależności od zysków uzyskanych przez Fundację Nobla w danym roku. W roku 1901 wynosiła ona 150 000 ówczesnych koron szwedzkich, co stanowiło równowartość ok. 40 000 ówczesnych dolarów USA, w latach następnych spadała z powodu inflacji walut, zaś od lat 50. zaczęła ponownie rosnąć i w latach 90. przekroczyła kwotę 1 miliona dolarów USA. Urszula Kuczyńska
