Zasłużył na Honorowego Obywatela Miasta Łomży - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Oto uzasadnienie wniosku o nadanie Henrykowi Gale tytułu Honorowego Obywatela Miasta Łomża. 

Kierując się najwyższym szacunkiem i uznaniem dla dorobku twórczego, osiągnięć w zakresie tworzenia w naszym mieście instytucji kultury, promocji Łomży i Ziemi Łomżyńskiej w kraju i za granicą, silnych związków emocjonalnych z Łomżą poety i dramatopisarza Henryka Gały, w imieniu Rady Głównej i Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, przedstawiam - wniosek o nadanie Mu Godności Honorowego Obywatela Miasta Łomży.

Henryk Gała urodził się 23 maja 1938 w Zalesiu, w Wielkopolsce. Studiował we Wrocławiu - najpierw chemię, potem filozofię. Jest autorem około 30. zbiorów poetyckich, powieści dla młodzieży, sztuk teatralnych, kilkuset recenzji literackich i teatralnych.

Zadebiutował poetycko w 1958 roku w prasie wrocławskiej. Rok 1960 to debiut dramaturgiczny jednoaktówką „Nadmiar”, wystawioną przez teatr „Kalambur”. W 1962 r. ukazała się Jego pierwsza książka zatytułowana „Żywot Rudego”, wydana przez Ossolineum. Następne pozycje to m.in. „Głosy do cienia”, „Biały blues”, po „Próby Ognia” w 1974 r. W 1959 r. jest współzałożycielem, (wspólnie z Jerzym Jankowskim - poetą i pisarzem historycznym) i dyrektorem przez trzy sezony Teatru Człowiek XX we Wrocławiu oraz dodatku literackiego „Ex libris” do wrocławskiej „Gazety Robotniczej”.

W 1976 r. przyjeżdża do Łomży i osiedla się w „Wiosce Poetów” w podłomżyńskim Drozdowie, nad Narwią. Tu powstają kolejne tomy jego wierszy, powieści dla młodzieży i nowe utwory sceniczne. Niektóre z nich trafiają na deski teatrów. Najważniejsze to „Księstwo Narwiańskie”, „Akademia Poetów”, „Lustro doliny”, „Dopóki teraz”.

Jego wiersze tłumaczone są na język angielski, bułgarski, niemiecki, rosyjski i tatarski. Dziennikarz, autor wielu felietonów i recenzji teatralnych, literackich w radiu, „Nowych Książkach”, łomżyńskich „Kontaktach” i innych. W latach 2003-2005 ukazały się m.in.: „Teatry wiersza”, „Liryka i inne wiersze” „Scena mała i mniejsza” oraz nagrodzona przez miesięcznik „Dialog” sztuka teatralna „Chociaż tyle”.

W latach 70. podejmuje się funkcji zastępcy dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łomży.

W 2009 r. - na jubileusz 50-lecia pracy twórczej - wydaje kolejny tom „Wybór wierszy”, w ramach Biblioteki Poetów LSW.

W maju 2009 roku Henryk Gała obchodził 50-lecie pracy pisarskiej. Na program jubileuszu złożyły się spotkania autorskie, konkurs recytatorski „Strofy znad Narwi”, podczas którego prezentowane były wiersze Jubilata. Spotkanie jubileuszowe w sali Teatru Lalki i Aktora w Łomży zainaugurowano Kantatą Łomżyńską z tekstem Henryka Gały, do muzyki Marii Pokrzywińskiej i Bogdana Szczepańskiego. Solistką była Joanna Chętnik z towarzyszeniem Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej pod dyrekcją Jana Miłosza Zarzyckiego.

Henryk Gała należy niewątpliwie do najbardziej aktywnych postaci twórczych Ziemi Łomżyńskiej i kraju. Oprócz niezwykle cennej twórczości pisarskiej, która doczekała się w sumie wielotysięcznych nakładów, tłumaczonych na wiele języków, niezwykle aktywnie uczestniczy w życiu artystycznym regionu. To jego osobiste, wieloletnie i konsekwentne wysiłki, zaowocowały utworzeniem dwóch największych instytucji artystycznych w Łomży. W 1989 r. Henryk Gała wieńczy swoje kilkuletnie zabiegi utworzeniem Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej i Łomżyńskiego Towarzystwa Muzycznego. W 1987 r. spełnia w Łomży kolejne, oczekiwane przez społeczeństwo, zwłaszcza przez najmłodszych, dzieło - Łomżyński Teatr Lalek, którym następnie przez 5 lat, a więc w najtrudniejszym okresie - kieruje. Powołuje do życia Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Teatr w Walizce”; Łomżyńska Orkiestra Kameralna przekształciła się i funkcjonuje dziś jako Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego i jest dziś jedną z liczących się w kraju instytucji artystycznej, organizującą ważne koncerty i festiwale oraz wydaje cieszące się dużym uznaniem rynku muzycznego płyty. Teatr Lalki i Aktora, znany między innymi z - także stworzonego przez Henryka Gałę - Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Walizka” jest - podobnie jak Filharmonia - najbardziej rozpoznawalne w kraju i za granicą wizytówki naszego miasta, chlubiące się zdecydowanie ponadregionalną renomą. Do dziś także istnieje w Łomży założone przez Henryka Gałę Łomżyńskie Towarzystwo Muzyczne, kształcące zwłaszcza dzieci.

18 maja 2018 roku w stworzonym przez siebie Teatrze Lalki i Aktora Henryk Gała świętował benefis z okazji 80 urodzin, współorganizowany przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. Wielokrotnie podkreślał podczas tego koncertu swoje głębokie uczucia do Łomży jako miasta, któremu poświęcił największą część swojego życiowego dorobku. W tym samym roku ukazały się jego dwie bardzo ważne książki: „Połowa chwili” - zawierająca najnowsze wiersze, dramat „Manebo”, niewiersze i esej autobiograficzny. W kilka dni potem świat ujrzał jego album poetycko-fotograficzny zatytułowany „Wiersze niedzielne”, cieszący się m.in. bardzo dużym zainteresowaniem w Bostonie.

W obchodach 600-lecia nadania Łomży praw miejskich Henryk Gała ma także swój znaczący udział: jest autorem bardzo mądrego, wyważonego, adekwatnego do treści, zgodnego z prawdą historyczną słowa wiążącego do koncertu pt. „600 lat w koronie Polski”, wykonanego przez Filharmonię Kameralną pod dyr. Jana Miłosza Zarzyckiego z udziałem solistów, w Katedrze Łomżyńskiej.

Henryk Gała jest niestrudzonym promotorem poezji i literatury wśród najmłodszych i młodzieży - bardzo często uczestniczy w spotkaniach szkolnych. Wielokrotnie także przewodniczył jury w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. Jana Kulki, w którym - jak wiadomo - oceniane są także wiersze o tematyce łomżyńskiej. Nigdy również nie odmawia udziału w pracach jury konkursów recytatorskich organizowanych w szkołach i placówkach kulturalnych na terenie miasta i Ziemi Łomżyńskiej. Jest cenionym autorytetem literackim na arenie ogólnopolskiej.

Ostatnio (17 października 2019 r.) wygłosił referat podczas Miłoszowskiej Sesji Literackiej, poświęconej kolejnej rocznicy pobytu w Łomży Noblisty, Czesława Miłosza. Jest inicjatorem ufundowania tablicy upamiętniającej ten fakt w hotelu Gromada. Jej odsłonięcie miałoby nastąpić w przyszłym roku. Henryk Gała zadeklarował gotowość współuczestnictwa w kosztach ufundowania tej tablicy.

Od lat współpracuje z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej w dziele ochrony dziedzictwa narodowego i działalności edytorskiej. Jego półwieczna praca na Dolnym Śląsku i na Ziemi Łomżyńskiej, pozostawiła niewątpliwie trwały ślad, znaczony przede wszystkim konkretnym dorobkiem i osiągnięciami dla kultury i w dziedzictwie narodowym. Jednym ze znaczących osiągnięć edytorskich Henryka Gały jest tom wierszy zatytułowany „Gdzie rzeka zawiła”. Zbiór bardzo życzliwie przyjęty przez krytykę i czytelników, dedykowany jest przez autora miastu Łomży. Prof. Halina Janaszek-Ivanickowa napisała w swojej recenzji min.: „W pięknych, refleksyjnych, bogatych w poetyckie metafory i filozoficzne podteksty, wierszach odbija się nie tylko współczesny krajobraz okolic Łomży, ale również zaklęta w jego rzekach, drzewach i kamieniach tajemnicza i metafizyczna pamięć o przeszłości, i dlatego przesłanie poezji Gały, pozornie skupionej na tym małym obszarze Polski, w istocie ma charakter uniwersalny (…)

Henryk Gała został uhonorowany m.in. Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1985), Medalem 1000-lecia Państwa Polskiego, Złotym Krzyżem Zasługi (1988), odznaką „Za zasługi dla Województwa Łomżyńskiego” (1987), Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Jest laureatem Dorocznej Nagrody Prezydenta Łomży za Szczególne Dokonania w Dziedzinie Kultury.

W imieniu Rady Głównej oraz Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, ale także w imieniu wszystkich członków naszego Towarzystwa, wyrażam przekonanie, że nadanie Panu Henrykowi Gale godności Honorowego Obywatela Miasta Łomży będzie wyrazem najwyższego uznania i podziękowania Mu za ogromny wysiłek na rzecz rozwoju kultury materialnej i duchowej naszego Miasta, za działalność promocyjną, publicystyczną i popularyzatorską na rzecz naszej Małej Ojczyzny.

Dlatego jeszcze raz proszę Szanownego Pana Prezydenta i Wysoką Radę Miasta Łomży o poparcie naszego wniosku i podjęcie stosownej uchwały w tej tak ważnej społecznie sprawie.

Zygmunt Zdanowicz 
Prezes Zarządu Głównego 
Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej 

Łomża, 26 października 2019 r. 

Zgodnie z regulaminem nadawania tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Łomża” po wpłynięciu takiego wniosku Rada Miejska powołuje komisję doraźną, która ma go rozpatrzeć, po czym decyzja o przyznaniu tytułu podejmowana jest w głosowaniu podczas sesji Rady Miejskiej Łomży.