Łomża spada
Mariusz Chrzanowski mówił na początku roku, że „Łomża w najbliższych latach skazana jest na sukces gospodarczy”. Póki co wyroki są zupełnie inne. Profesor Paweł Swianiewicz jak co roku przygotował dla pisma „Wspólnoty” ranking „Bogactwo samorządów” porównując ubiegłoroczne dochody jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Łomża zanotowała w nim największy spadek wśród miast na prawach powiatu z 23. na 32. miejsce.
„Bogactwo samorządów”, czyli Ranking dochodów JST 2018 to najnowszy ranking opublikowany przez specjalistyczne pismo samorządu terytorialnego „Wspólnota”. Od lat przygotowują go Paweł Swianiewicz i Julita Łukomska. On jest profesorem nauk ekonomicznych, kierownikiem Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, a ona adiunktem w tym samym zakładzie. Do opracowania rankingu wykorzystują urzędowe dane o wpływach do budżetów JST, ale pomijają wpływy gmin z dotacji celowych.
- Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych mają one chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wpływ wielkiej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd bardzo wysoko w rankingu. Jest to awans chwilowy (incydentalny) i nie ma związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu (zamożność) – przekonują autorzy zestawienia.
Jest lepiej, czyli gorzej
- Sytuacja finansowa sektora samorządowego pozornie się poprawia, ale w rzeczywistości jest rezultatem realizacji rządowych programów społecznych, które mogą mieć pozytywne skutki dla sytuacji społecznej w kraju, ale nie mają wiele wspólnego ze swobodą prowadzenia polityki rozwojowej przez samorządy albo ze zdolnością władz lokalnych do wykonywania innych zadań publicznych – napisali profesor Paweł Swianiewicz i Julita Łukomska we wstępie do rankingu zamożności samorządów za 2018 rok.
Łomża, z wyliczoną zamożnością per capita, czyli w przeliczeniu na głowę mieszkańca 4114,66 zł, znajduje się w nim na 32. pozycji. Przed rokiem było to 23. miejsce wśród 47 polskich miast na prawach powiatów. Łomża zanotowała największy spadek ze wszystkich miast tego typu. Tymczasem Ostrołęka, Suwałki czy Białystok (wśród miast wojewódzkich z 15. na 10. miejsce) awansowały. Ostrołęka, gdzie dochód per capita za 2028 rok wyniósł 5172,17 zł awansowała z 9. na 7. miejsce zestawienia, a Suwałki z dochodem 4457,85 zł z 24. na 21. miejsce.
Łomża spadła także w rankingu najbogatszych gmin, który na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego prezentuje Polska Agencja Prasowa. W tym wypadku w zestawieniu wzięto pod uwagę zarówno dochody własne - czyli m.in. wpływy z podatków i opłat oraz udziały w PIT i CIT - ale także subwencję ogólną, dotacje celowe z budżetu państwa, a także środki unijne.
W przypadku Łomży tak wyliczony dochód na jednego mieszkańca wynosi 6 130 zł, czyli jest o ponad 2 tysiące złotych wyższy niż u profesora Swianiewicza. Jest też o ponad 500 zł wyższy niż w ubiegłym roku, ale i tak w rankingu Łomża spadła o kilka pozycji z 143. na 149. miejsce. Wyprzedziły nas m.in. Suwałki, które rok temu były na 145. miejscu, a teraz znajdują się już na 106. pozycji. Tam wyliczony na mieszkańca dochód wyniósł 6 483 zł, czyli był o ponad 350 zł wyższy niż w Łomży. Jeszcze wyższe dochody mają w Ostrołęce - 6 843 zł, co dało temu miastu 73. pozycję w zestawieniu, oraz w Białymstoku - 6 924 zł, które zajęło 62. miejsce w Polsce.
Władze Łomży w ubiegłym roku zaciągnęły największy w historii miasta kredyt – 38 i pół miliona złotych zwiększając zadłużenie samorządu do rekordowej kwoty niemal 150 milionów złotych. Choć oficjalnie władze miasta zapewniają, że sytuacja finansowa Łomży jest stabilna, to jednak już zapisano konieczność zaciagnięcia w przyszłym roku kolejnych kredytów, a coraz większe problemy braku pieniędzy widać np. w szkołach, gdzie niemal zupełnie zlikwidowano zajęcia dodatkowe dla uczniów, czy w MOSiR, który ogranicza funkcjonowanie miejskich basenów.
