Czy Łomża będzie miała z czego spłacić gigantyczne zadłużenie?
W najbliższy poniedziałek banki mają składać oferty za ile są w stanie pożyczyć Łomży 38 500 000,00 PLN czyli 38 i pół miliona złotych. To największy kredyt zaciągany w historii samorządu, który spowoduje wzrost zadłużenia miasta do blisko 150 mln zł. Na zaciągnięcie tak wielkiego kredytu przez prezydenta Mariusza Chrzanowskiego zgodzili się radni Łomży uchwalając tegoroczny budżet miasta. Teraz Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku pozytywnie zaopiniowała możliwość spłaty tego kredytu przez samorząd. W uzasadnienia decyzji można wyczytać przestrogi i zalecenia uważnego monitorowania stanu długu miasta. RIO jako oraz „potencjalne ryzyko” wskazuje presję m.in. na wzrost wydatków płacowych.
Władze miasta chcą zaciągnąć w tym roku kredyt długoterminowego w wysokości 38,5 mln zł, bo pieniądze są potrzebne na sfinansowanie części deficytu budżetu oraz spłatę tegorocznych rat wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek. Na tą drugą „potrzebę” Łomża musi pożyczyć 9 mln. 752 tys. 337 zł. Spłata zaciąganego teraz kredytu miałaby nastąpić do końca 2031 roku. Zaciągając teraz kredyt na 35,5 mln zł dług miasta na koniec roku ma wzrosnąć do 147 mln 525 tys. 584 zł i 97 gr. osiągając poziom 39,07% planowanych w tym roku dochodów miasta. Władze miasta zakładają, że to maksymalny poziom zadłużenia, bo jeszcze tylko w przyszłym roku Łomża miałaby pożyczyć 10 mln zł, a później miałaby funkcjonować bez kredytów, za to spłacając co roku, wraz z odsetkami nawet po ok. 16 - 17 milionów złotych. Zgodnie z planami władz miasta źródłem spłaty kredytów mają być „dochody własne budżetu”. I realność tych ambitnych planów jest największą niepewną, którą dostrzega także RIO. Izba uznaje, że prezydent ma uprawnienia, aby taki kredyt zaciągnąć, a dotychczasowe historyczne wyniki budżetowe i przedstawione na przyszłość plany wieloletnie pokazują, że miasto będzie mogło je spłacać. RIO samorządowi Łomży wskazuje „konieczność zachowywania dyscypliny w realizacji dochodów i wydatków bieżących w kolejnych latach budżetowych oraz stałego monitorowania założeń prognozy kwoty długu, ponieważ jest ona obarczona niepewnością wynikającą z okresu objętego tą prognozą sięgającego 2031 roku.”
Jest też kilka istotnych zagrożeń na które Izba zwraca uwagę. „Od 2020 roku nie przewiduje się też pozyskiwania przychodów z tytułów dłużnych. W konsekwencji tego również wydatki majątkowe począwszy od 2020 roku oszacowano na poziomie niższym, niewymagającym angażowania zwrotnych źródeł finansowania, a od 2022 roku na poziomie możliwym do sfinansowania tylko z nadwyżek operacyjnych, przy uwzględnieniu konieczności spłaty rat długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia.” To przedstawia się tak, że w tym roku wydatki majątkowe miasta mają przekroczyć nawet 100 mln zł, w przyszłym roku spadłyby do 44 mln zł, czyli poniżej średniej z ostatnich lat, a w kolejnych latach miałaby wynosić tylko po kilkanaście milionów.
„Z uwagi na tego rodzaju założenia Skład Orzekający uznaje za możliwe występowanie nadwyżek budżetowych służących finansowaniu rozchodów tytułem spłaty długu publicznego” - czytamy w dokumencie RIO.
RIO wskazuje też szczególne "ryzyko" dla możliwości spłacania długu miasta. To wzrost wydatków bieżących powyżej dziś zakładanych kowty. „W szczególności w zakresie potencjalnego ryzyka należy wymienić presję na wzrost wydatków bieżących na realizację zadań publicznych finansowanych dochodami własnymi miasta, w tym wydatków płacowych” - czytamy w dokumencie.
