Wynagrodzenie brutto a wynagrodzenie netto. Jak należy je obliczać?
Chociaż wynagrodzenie brutto może oczarować, to warto pamiętać, że nie cała kwota, która tam widnieje, jest “na rękę”. Cześć wypłaty przeznaczona jest na składki społeczne (emerytalne, chorobowe, rentowe) oraz zdrowotne do NFZ-u. Te pieniądze oczywiście do nas wracają, jak chorujemy lub gdy przechodzimy na emeryturę, w chwili jednak otrzymywania wypłaty musimy pogodzić się z tym, że są jakby dla nas “zamrożone”. Warto wiedzieć, jak są wyliczane, dlaczego dostajemy akurat tyle.
Jak wspomnieliśmy we wstępie, pensja składa się z dwóch części: naszej wypłaty netto (“na rękę”) oraz brutto (składki). Nie da się tego zmienić, każdy, kto jest zatrudniony na umowie o pracę, musi to zaakceptować. Dzięki temu może istnieć system, jaki znamy, czyli służba zdrowia funkcjonuje, a emeryci otrzymują świadczenia, gdy już dobiją do ustawowo do 60 (kobiety) i 65 (mężczyźni) roku życia. Jak jednak wynagrodzenie netto a brutto przedstawia się procentowo?
Jak wyliczane są składki?
Ubezpieczenie emerytalne to składka wynosząca 19,52%, z czego 9,76% pokrywają pracodawca oraz pracownik. Pracodawca zaś bierze na siebie ciężar składki rentowej, bo z 8% potrącanych mu jest 6,5%, a zatrudnionemu tylko 1,5%. Sytuacja odwraca się w przypadku ubezpieczenia chorobowego, gdyż tutaj całość - 2,45% spoczywa na pracowniku. Równie ważne są zobowiązania zdrowotne wynoszące 9%, ponieważ zapewniają dostęp do usług państwowej służby zdrowia.
Co to oznacza? Ile zostaje nam netto?
Najlepszym sposobem, aby to zobaczyć, jest posłużenie się przykładem. Weźmy kwotę minimalną - 2100 brutto (stan na styczeń 2018) i sprawdźmy, ile naszej pensji to składki, a ile “żywa gotówka”. Z podanej tu kwoty netto otrzymamy 1530 netto, a reszta (brutto) zostanie przeznaczona na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Najwięcej na emerytalne - 204,96 PLN, trochę mnie na chorobowe - 51,45 PLN oraz rentowe - 31,50 PLN. Na cele zdrowotne odliczane jest 163,09 PLN, ale dodatkowo trzeba też pamiętać o podatku dochodowym (zaliczce PIT) w kwocie 119,00 PLN.
W przypadku pozostałych umów - zlecenie i o dzieło prezentuje się to inaczej, ale nie zawsze. Przykład? Kiedy “ozusujemy” umowę zlecenie to koszty dla pracodawcy i pracownika będą takie same jak przy umowie o pracę. W przeciwnym razie więcej zostanie “na rękę”, bo 1 771,00 PLN (z 2100 na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzane jest 189,00 PLN, a zaliczka PIT wynosi 140,00 PLN). Pamiętajmy jednak, że przy takich umowach jest bardzo różnie, bo na przykład mniejsze koszty poniesiemy, gdy zatrudniać będziemy studentów lub emerytów i rencistów. Najmniej skomplikowana jest umowa o dzieło, gdyż tutaj liczy się tylko zaliczka PIT. Przy dochodzie 2 100,00 PLN wyniesie ona 189,00 PLN (przy 50-procentowym koszcie uzyskania przychodu), a więc netto pozostanie 1 911,00 PLN.
W ten sposób można sprawdzić, jaka realnie będzie nasza wypłata. Każda sytuacja jest oczywiście inna, bo też w zależności od miejsca pracy, proponowane są różne umowy, jednakże wymienione tu przypadki - umowa o pracę, zlecenie i dzieło - zdarzają się najczęściej. Warto zawsze znać dokładne wyliczenia, dzięki czemu wiemy, ile jest warta nasza praca, nie mamy też podejrzeń, że ktoś próbuje nas oszukiwać lub myli się na naszą niekorzyść. Dla głodnych dodatkowej porcji wiedzy polecamy także artykuł: Progi podatkowe – czym są i jaka jest ich wysokość?
