Cela w „Jańskim” i służba więzienna dla bezpieczeństwa
- Takie spotkanie służby więziennej gromadzi ludzi nauki i praktyków, choć na co dzień to policja, straż pożarna i wojsko są bardziej widoczne, a my działamy jakby „w ukryciu” – mówi płk Tadeusz Kaczyński, dyrektor Zakładu Karnego w Czerwonym Borze i uczestnik dużej konferencji naukowo-eksperckiej w Uczelni Jańskiego w Łomży. Aulę na parterze prawie w całości wypełnili pracownicy służb mundurowych, aby z badaczami i terapeutami rozprawiać o zapobieganiu przestępczości dla poprawy bezpieczeństwa obywateli. - Bez służby więziennej kościec bezpieczeństwa w państwie ległby w gruzach. Dla spokoju izolujemy na pewien czas w naszych murach groźnych przestępców.
Program konferencji podzielono na trzy części referatów o różnej tematyce: profilaktyka – działania placówek oświatowo-wychowawczych i służb mundurowych; wsparcie – aktywne ośrodki pomocy społecznej oraz WOPiTU, readaptacja – pracownicy więziennictwa i kuratorzy sądowi. Prowadzący mjr Krzysztof Milewski na wstępie przypomniał, że „od wielu lat dobrze układa się współpraca ZK Czerwony Bór z Uczelnią Jańskiego”. Rektor dr Joanna Karpowicz pochwaliła uczestników za bdb frekwencję: - Tylu mundurowych nie widziałam w zabytkowym budynku – ucieszyła się na widok pracowników służb. Poseł Lech A. Kołakowski twierdził, że „sprawa bezpieczeństwa jest kluczowa dla mieszkańców kraju, województwa, Łomży i Ziemi Łomżyńskiej”. W polityce państwa i rządu jest rozbudowanie zakładów karnych w Czerwonym Borze, Grądach Woniecko i Przytułach. Każde 10, 100, kilkaset tysięcy to dodatkowe miejsca pracy. Ważne jest w tym zachowywać standardy UE.
Profilaktyka w więzieniu i liceum
Dyrektor okręgowy służby więziennej w Białymstoku płk Piotr Kondraciuk w krótkiej wypowiedzi podkreślił, że bezpieczeńswo to potrzeba człowieka i społeczeństwa; jego brak wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia. Obecnie w służbie więziennej pracuje ok. 27 tysięcy osób, pilnujących ok. 70 tys. aresztowanych i skazanych, w tym niecały tysiąc mężczyzn od 18. roku życia po emerytów. W Przytułach mają być wybudowane dwa pawilony penitencjarne na ponad 500 miejsc. - My działamy w głębokim ukryciu, za wysokimi szaro-burymi murami, naszpikowanymi stalą, siatkami, ostrzami, z brama zgrzytającą... - opisał rzeczywistość. - Odpychająco, i tak ma być, jesteśmy nie po to, aby kochać, ale przetrzymywać osoby, które sąd skazał na odbycie kary. Osoby, których rodzina, szkoła, Kościół, sąsiedzi ani policja nie wychowała. Resocjalizacja czy readaptacja służy temu, żeby wyszli nie gorsi. Najważniejsze są pierwsze dni, pierwsze tygodnie po opuszczeniu zakładu karnego: jeśli nie znajdą wsparcia w swojej społeczności, szybko do nas wrócą. Nam chodzi o to, aby nie wracali.
Wśród słuchaczy byli uczniowie Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego w Łomży. Pedagog i opiekunka Samorządu Uczniowskiego ALO mgr Agnieszka Cieślik przedstawiła przykłady dobrych praktyk z profilaktyki społecznej. - Jeśli potrzeby człowieka, tak jak je ujmuje Maslow, nie zostaną zaspokojone w sposób pozytywny, nastolatek potem wejdzie na niewłaściwą ścieżkę, destrukcyjną – przypominała specjalistom i nastolatkom w mundurach. - Dobrze jest móc działać w samorządzie, wspierać wolontariat w akcjach ogólnopolskich, Góra Grosza, lokalnych – piec ciasta dla Krystiana i uczestniczyć w projektach, jak 4-miesięczne zajęcia w rodzinach zastępczych i placówce opieki.
Profilaktyka w sklepie i w domu
Specjalista psychoterapii i psycholog kliniczny Paweł Kołakowski uświadamiał nowe wyzwania w zakresie profilaktyki. - Diagnoza uzależnień w Łomży pokazuje, że po alkohol sięgają coraz młodsi, nawet przed 9. rokiem życia – wylicza superwizor. - Dużo dzieci i młodych przyznaje się, że sięga po dopalacze, sprowadzane za pomocą Internetu i nieoficjalnych dilerów. Są groźne, niektóre mózg uszkadzają nieodwracalnie. Nieograniczony dostęp dzieci do komputerów, smartfonów i Internetu to ryzyka, że się uzależnią – ostrzega doświadczony terapeuta. - Rodzice kupują im coraz to nowszy sprzęt, a dzieci nie śpią do rana, buszując po Sieci i nie wysypiając się do szkoły. W szkołach także komórki powinny być odbierane: rozpraszają uwagę, niweczą relacje budowane na rozmowie, a nie gapieniu się w ekranik. Dzieci tracą kontrolę nad czasem, są zdekoncentrowane i narażone na zło...
Ze smutkiem słuchała diagnoz i ostrzeżeń dyrektor WOPiTU psycholog Renata Szymańska, która zapowiadała wcześniej wprowadzenie nowych form zajęć dla rodziców i nauczycieli, żeby pomóc im w wychowaniu rozdrażnionych i agresywnych z powodu odcięcia dostępu do Sieci małolatów. Dzieci winny mieć dostęp do czasu rodziców. - Synowie tęsknią za ojcami, którzy wyoutowali się z życia rodziny, pochłonięci pracą. Komputer to substytut zdrowych relacji, których brak w rodzinie.
Niecodzienny wygląd miała sala na 1. piętrze Uczelni Jańskiego: 4 piętrowe łóżka, przytwierdzona szafka metalowa, zielone naczynia i sztućce z plastiku, metalowa kratka w oknach. Skazańca zagrał z dwoma kolegami wychowawca w ZK por. Łukasz Czeczko, strażnika – st. sierżant Jacek Zaręba, który od 11 lat pracuje w ZK Czerwony Bór, wykrywając z psem narkotyki, telefony komórkowe i zabronione w więzieniu przedmioty. - Jedni godzą się z karą 10 lat lub więcej, a inni nie – dzieli się spostrzeżeniami. - Organizują życie na nowo, odkrywając pasję: zaczynają grać na instrumentach, malują obrazy, robią modele, majsterkują, uczą się języków obcych Brakło im czasu na wolności...
Mirosław R. Derewońko
