Obraz wiary
43,2% mieszkańców diecezji łomżyńskiej regularnie uczęszcza na niedzielną Mszę świętą (Dominicantes), a 19,5% przyjmuje komunię świętą (Communicantes) - wynika z najnowszego badania prowadzonego przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. Badania prowadzone są od 1980 roku. Wtedy w diecezji w niedzielę do kościoła chodziło 52% mieszkańców, ale komunię przyjmowało tylko 7,5%.
Autorzy badań podają, że od początku lat ’90 obserwuje się z roku na rok niewielki, ale systematyczny, spadek wskaźnika dominicantes. W roku 2013 wskaźnik dominicantes wyniósł 39,1%., a communicantes 16,3%.
Z prowadzonych od 1980 badań wynika, że spadkowi wskaźnika dominicantes towarzyszy stale wzrost wskaźnika communicantes. W latach ’80 wzrost communicantes był znacznie intensywniejszy niż w ostatnich latach.
Autorzy badań podkreślają, że Polacy rezygnujący z uczęszczania na niedzielną Eucharystię nie przestają identyfikować się z Kościołem katolickim i pozostawać przywiązane do wiary. Wydaje się, że są to przede wszystkim osoby deklarujące się jako wierzące (wobec głęboko wierzących i niewierzących). Przekazana im wiara okazuje się zbyt mało pogłębiona i wobec konkurencyjnych wartości, które pojawiają się w trakcie modernizacji społeczeństwa polskiego (wartości konsumpcyjne, czas wolny). Zbyt słabo ugruntowane duchowo praktyki ulegają erozji, stając się coraz mniej regularne, aż do całkowitego zaniku i zaprzestania praktykowania. Pojawiają się nowe style świętowania niedzieli. Można zakładać, że nowe style nie opierają się na identyfikacji ze społecznością lokalną, a być może nawet mniej zakotwiczone są w więzi rodzinnej. Istotniejszą rolę odgrywają w nich natomiast więzi towarzyskie, spędzanie czasu na wypoczynku, w gronie znajomych oraz przed telewizorem.
Tę przemianę stylu świętowania niedzieli potwierdza dynamika zmian wybieranych przez Polaków godzin Mszy św. Chociaż wciąż około 80% Polaków przychodzi do kościoła przed południem, to jednak wzrasta grupa tych, którzy odkładają udział w Eucharystii na godziny popołudniowe i wieczorne. W roku 2013, 15% spośród wszystkich osób biorących udział w niedzielnej Mszy św. wybrało Mszę św. po godzinie 14.30. Dziesięć lat wcześniej takich osób było 13,5%.
