Przejdź do treści Przejdź do menu
czwartek, 28 marca 2024 napisz DONOS@

Wirtualny spacer po dawnej Łomży

– Dla mnie dawna Łomża kończy się w 1939 r. – podkreśla dr Jerzy Jastrzębski, dyrektor Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży. – Dlatego postanowiłem przybliżyć historię miasta, prezentując archiwalne zdjęcia: począwszy od 1881 r., przez przełom XIX/XX wieku aż do wybuchu II wojny światowej. I jestem pewien, że nawet osoby interesujące się historią naszego miasta mogły niektórych rzeczy nie wiedzieć! Wykład „Spacerkiem po starej Łomży” Jerzego Jastrzębskiego odbył się w ramach comiesięcznych spotkań wszechnicy łomżyńskiego oddziału Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych w budynku Bursy Szkolnej nr 3 – miejscu szczególnym dla historii Łomży.

Obecna siedziba bursy to dawny dom Tyburcego Chodźki (1840-1908), który zamieszkał w Łomży około roku 1880 i otworzył w nim jeden z pierwszych zakładów fotograficznych w mieście. On też jest autorem datowanego na rok 1881 widoku Łomży, pierwszego z ponad 700 zdjęć, zaprezentowanych przez Jerzego Jastrzębskiego w czasie wykładu.
– Dom w którym się znajdujemy był własnością Tyburcego Chodźki, dlatego tego zdjęcia nie mogło w tym pokazie zabraknąć! – mówi Jerzy Jastrzębski. – Są tu oczywiście fotografie ze zbiorów muzeum, ale też od osób prywatnych, instytucji, z internetu, różnych wydawnictw oraz skany pocztówek wydawanych w Łomży.
Wirtualny spacer okazał się pasjonującą wyprawą, zwłaszcza dla osób spostrzegawczych i dociekliwych. Okazało się bowiem, że Łomża zmieniała się bardzo szybko, co możemy dziś stwierdzić na podstawie archiwalnych ilustracji i fotografii. To dzięki nim możemy się dowiedzieć, jak w końcu XIX w. wyglądały i gdzie stały domki tkaczy nad Narwią, jak spławiano nią drewno, albo do czego służyły łazienki nad rzeką, zniszczone w czasie I wojny.
– Były to budynki, które w zasadzie stały na rzece – opowiada dyr. Jastrzębski. – Były zabudowane dookoła, a w środku był jakby basen, oddzielnie dla kobiet i mężczyzn, w którym można było korzystać z rzecznych kąpieli.
Równie ciekawe historie wiążą się też z powstaniem łomżyńskich mostów, przystani rzecznej Łomżyńskiego Towarzystwa Wioślarskiego czy budową Hali Targowej na Starym Rynku – dziś symbolu zacofania i reliktu dawnych czasów, ale kiedyś szczytu nowoczesności.
– Hala Targowa została wybudowana w 1928 r., a oddana do użytku w roku 1929, jako nowoczesny obiekt handlowy – wyjaśnia Jerzy Jastrzębski. – Miała nawet baseny, w których pływały żywe ryby. Ale był problem z wodą, bo Łomża do lat 30. nie miała kanalizacji, dlatego na ratuszu zbudowano zbiornik wodny, który dzięki pompom zapewniał wodę w hali.
Fotografowie uchwycili też na zdjęciach sporo kontrastów, jak sznur dorożek sąsiadujący z autobusami, regularnie kursującymi w latach 30.do Białegostoku, Ostrołęki i Czerwonego Boru. Na kolejnych widzimy życie codzienne w Łomży, zatłoczony wozami i ludźmi rynek w dni targowe oraz, przede wszystkim, miasto, którego w takim kształcie już nie ma.
– Z 26 budynków, które były na Starym Rynku przed wybuchem II wojny światowej ocalało tylko sześć, w tym ratusz, Hala Targowa czy kamienica z 1860 r., w której kiedyś mieszkał aptekarz Ludwik Tok, później sprzedawano oleje i smary, a obecnie mieści się TV „Narew” – mówi Jerzy Jastrzębski. – Wojny nie przetrwały też kościół ewangelicki oraz synagoga na ul. Senatorskiej. Powstała ona pod koniec XIX w., w latach 1879 – 1883, najprawdopodobniej na miejscu trzypiętrowego domu wójtowskiego z XVI w., w którym odbywały się sądy książęce, później królewskie.
Pomimo tego, że czas nie okazał się łaskawy dla wielu łomżyńskich budowli, przetrwały one w źródłach historycznych, relacjach i na fotografiach – dzięki czemu ten wirtualny spacer mógł dojść do skutku, przenosząc uczestników spotkania w może niezbyt odległe, ale coraz bardziej zapomniane czasy.

Wojciech Chamryk
Zdjęcia: Elżbieta Piasecka -Chamryk

240206081801.gif

 
Zobacz także
 

W celu świadczenia przez nas usług oraz ulepszania i analizy ich, posiłkujemy się usługami i narzędziami innych podmiotów. Realizują one określone przez nas cele, przy czym, w pewnych przypadkach, mogą także przy pomocy danych uzyskanych w naszych Serwisach realizować swoje własne cele i cele ich podmiotów współpracujących.

W szczególności współpracujemy z partnerami w zakresie:
  1. Analityki ruchu na naszych serwisach
  2. Analityki w celach reklamowych i dopasowania treści
  3. Personalizowania reklam
  4. Korzystania z wtyczek społecznościowych

Zgoda oznacza, że n/w podmioty mogą używać Twoich danych osobowych, w postaci udostępnionej przez Ciebie historii przeglądania stron i aplikacji internetowych w celach marketingowych dla dostosowania reklam oraz umieszczenia znaczników internetowych (cookies).

W ustawieniach swojej przeglądarki możesz ograniczyć lub wyłączyć obsługę plików Cookies.

Lista Zaufanych Partnerów

Wyrażam zgodę