Śladami Mikołaja Kopernika
Interaktywno-multimedialną wystawę „Z Torunia do gwiazd. Opowieść o Mikołaju Koperniku” otwarto w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży. Przedstawia ona życie wybitnego astronoma od dzieciństwa w Toruniu, zagranicznych studiów aż do rezultatów wieloletnich badań ogłoszonych drukiem tuż przed jego śmiercią. – Teoria Mikołaja Kopernika opublikowana w słynnym dziele „O obrotach ciał niebieskich” wywracała ówczesny świat do góry nogami – podkreśla Michał Kłosiński z Muzeum Okręgowego w Toruniu, kierownik działu Dom Mikołaja Kopernika. – Było to nie tylko dzieło opisujące w inny sposób ówczesną rzeczywistość, ale zmieniające sposób postrzegania Wszechświata i dlatego jest tak rewolucyjne!
W roku 2013 obchodzimy aż trzy jubileusze związane z Mikołajem Kopernikiem (1473 – 1543): 540. rocznicę urodzin oraz 470. rocznicę wydania epokowego „O obrotach ciał niebieskich” i zarazem jego śmierci. „Z Torunia do gwiazd. Opowieść o Mikołaju Koperniku” to wystawa przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Toruniu, przedstawiająca życie wybitnego uczonego i astronoma na tle jego epoki. Dlatego poza licznymi informacjami na temat samego Kopernika nie brakuje również historii jego rodzinnego miasta Torunia, przykładów życia codziennego na przełomie XV i XVI wieku oraz wielu zabytków z tej epoki i rekonstrukcji: izby kuchennej, szkolnej czy miejsc pracy lekarskiej i naukowej Kopernika.
– To bardzo ciekawa wystawa edukacyjna dla każdego – podkreśla Michał Kłosiński. – Bo nie tylko ogląda się tu różne obiekty, ale można wejść w interakcję muzealną. Mamy tu kilka stanowisk, gdzie można ubrać się w różne stroje z epoki, np. mieszczki, przekonać się, jakich wtedy używano miar, jakimi towarami i suknami handlowano, wybić monetę czy przygotować medykamenty z ziół na podstawie recept Mikołaja Kopernika.
Można też spróbować swych sił w pisaniu gęsim piórem i atramentem albo ułożyć ogromne puzzle z podobizną astronoma. Starszych na pewno zainteresuje drzewo genealogiczne rodu Koperników, reprodukcje starych map, kącik ekonomiczny przedstawiający tę sferę działań Kopernika, rekonstrukcje instrumentów astronomicznych oraz kopia „O obrotach ciał niebieskich”. Z wydanych w 1543 r. 500 egzemplarzy tej księgi do naszych czasów zachowało się około 250. Nieliczne z nich pojawiające się na aukcjach osiągają ceny w granicach 2-3 milionów dolarów.
Ostatnim punktem wystawy jest prezentacja multimedialna ukazująca różnice pomiędzy dwoma systemami: geocentrycznym, kiedy to Ziemię uważano za centralny punkt Wszechświata, a heliocentrycznym, będącym efektem przełomowych prac Kopernika.
– Praca Mikołaja Kopernika była wstępem do dalszych odkryć i była dla nich pewnego rodzaju drogowskazem – ocenia Michał Kłosiński. – Bo wykorzystanie odwagi intelektualnej do zmierzenia się z rzeczywistością zawsze gdzieś głęboko tkwi w człowieku. I właśnie ten impuls zainspirowany dziełem Kopernika zaprowadził człowieka na Księżyc, na pewno zaprowadzi go na Marsa a może jeszcze gdzieś dalej poza układ planetarny!
Wojciech Chamryk
