Nie głosujemy, bo nie mamy na kogo
Najpoważniejszą przyczyną absencji wyborczej Polaków jest brak odpowiednich kandydatów i programów partii politycznych, równocześnie aż 91,2% obywateli nie myślało o kandydowaniu, choćby do rady osiedla czy na sołtysa. Na zlecenie Fundacji Batorego CBOS przeprowadził badanie pt. „Obywatele i wybory”, dotyczące korzystania zarówno z czynnego, jak i biernego prawa wyborczego.
Najczęściej (18,5%) wymienianym przez respondentów powodem absencji wyborczej podczas ostatnich wyborów jest brak odpowiedniego kandydata lub partii. Na drugim miejscu wskazywana jest choroba lub niepełnosprawność (14,2%). Dalej ankietowani wymieniają powody typu „nie chodzę na wybory” i „nie ma sensu głosować” (10,2%), brak zainteresowania polityką i wyborami (9,2%) oraz rozczarowanie politykami i/lub rządem (6,8%). 2,2% badanych wskazuje: „mój głos nie ma znaczenia” lub „moi kandydaci nie przejdą”.
Prawie 53% badanych uważa, że partie przedstawiają programy, które nie odpowiadają potrzebom ludzi. Dla ponad połowy (58,9% respondentów) proponowani kandydaci nie nadają się na posłów czy radnych. Partie promują swoich ludzi – „miernych, ale wiernych”, tak uważa aż 76,9%. Podczas głosowania nie ma szans wybrać osoby, która dobrze reprezentowałaby miejsce zamieszkania wyborcy, to opinia aż 57,5% ankietowanych.
33% respondentów uważa polityków za osoby nieuczciwe. Fundacja Batorego zwraca jednak uwagę, na duży (w stosunku do pozostałych stwierdzeń) odsetek niezdecydowanych – aż 37% nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.
Badanie pokazuje także, że bardzo niewielki odsetek respondentów myśli o korzystaniu z biernego prawa wyborczego. Zaledwie 4,7% kiedykolwiek myślało o kandydowaniu, a jedynie 3,8% kandydowało w wyborach (najczęściej do rady gminy, do rady powiatu bądź do rady sołeckiej). Aż 91,5% respondentów nigdy nie myślało o kandydowaniu na posła, senatora, wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub kraju, radnego, czy chociażby sołtysa lub członka rady osiedla. To pokazuje, że stanowiska wybieralne są „zarezerwowane” dla wąskiej elity.
Badanie zostało zrealizowane w październiku 2012 roku (w rocznicę wyborów parlamentarnych) metodą CAPI na próbie 977 dorosłych mieszkańców Polski. Pełna wersja raportu dostępna na: http://www.maszglos.pl/obywatele-i-wybory/