Biblia, poezja Szymborskiej czy film Allena z motywem mapy
Na dwa dni do Łomży zjechali młodzi poloniści, historycy i eseiści z całej Polski, aby rozważać motyw mapy w literaturze, sztuce i kulturze podczas XVII Spotkań Humanistów. Rozmaitość podjętych przez nich tematów przyprawia o rozkoszny zawrót głowy i daje satysfakcję, że rośnie w siłę grono młodzieży, która nie jest biernym i bezmyślnym konsumentem popkultury: telenowel z telewizji, rozrywek z Internetu czy popcornu z kukurydzy. Dużo czytają, a do tego z sensem piszą!
- W Łomży są świetne tematy, które organizują refleksję naukowców oraz inspirują młodych ludzi z całej Polski – mówi z uznaniem prof. Ewa Paczoska, historyk literatury z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, która wygłosiła wykład inauguracyjny „Rysowanie mapy” XVII Spotkań Humanistów Szkół Twórczych w I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki. - Na mapie kraju Łomża wyróżnia się aktywnością środowisk nauczycieli, skupionych wokół OKE i tej zacnej szkoły. Na mojej prywatnej mapie to jedno z najbardziej nowatorskich i awangardowych środowisk w Polsce!
Od starożytności do współczesności
Młodzi przygotowali prace literackie i plastyczne, które wyeksponowano w jasnej i czystej sali gimnastycznej. Witający gości dyrektor Jerzy Łuba z I LO przeprosił za zmianę miejsca, gdyż aula I LO jest w remoncie. Życzył owocnych rozmów w szkole i w mieście, ciesząc się, że tradycja Spotkań rozwija się przez lata. Refleksjami dzielili się uczniowie z: I LO w Białymstoku, I LO w Bolesławcu, IV LO oraz LXIV LO w Warszawie, Katolickiego Liceum, I, II oraz III LO w Łomży.
Rozległość tematów rozprawek, które opublikowano w mini skrypcie - imponująca. Paulina Bakun z I LO w Białymstoku analizuje mapę aksjologiczną „Księgi nad księgami”, pokazując, jak lektura Biblii ukierunkowała w życiu Ojca Maksymiliana Marię Kolbego, polskiego poetę pochodzenia żydowskiego Romana Brandstaettera czy aktorkę Annę Dymną. Gabriela Piotrowska (III LO Białystok) przygląda się zmianie czasów i obyczajów w powieści „Prawiek” Olgi Tokarczuk. Dagmara Chrzanowska (I LO Bolesławiec) snuje rozmyślania o życiu jako mapie, gdy „w połowie drogi zatrzymujemy się, mając wątpliwości, czy jest ona właściwa”. Jej koleżanka Alicja Mróz przedstawia kanony piękna w formie przewodnika po upodobaniach estetycznych ludzi XX w. w modzie. Autorzy z wdziękiem piszą, m.in., o swej inspiracji wierszem „Kobiety Rubensa” Wisławy Szymborskiej. Pytają, jak wyglądałaby lektura „Władcy pierścieni” bez kompletu map Śródziemia. Opisują własne życie jako jazdę autostopem, której oddają się z upodobaniem. Porównują obraz „Alegoria malarstwa” Jana Vermeera z XVI w. z piosenką na ich temat XX-wiecznego poety Jacka Kaczmarskiego. Akcent łomżyński to wnikliwe rozważania Jakuba Mrozickiego z I LO, tropiącego pisarza z filmu „O północy w Paryżu”, pod tytułem „Motyw mapy na taśmie Woody'ego Allena”.
Uczniowie – mistrzom, mistrzowie – uczniom
Młodzież przedstawiała nie tylko owoce własnych lektur i przemyśleń, ale miała też – jak co roku – okazję zapoznać się z propozycjami badaczy starszego pokolenia. Na piątek po południu i sobotę do obiadu inicjatorki i organizatorki Spotkań, cenione polonistki I LO Anna Bućko i Jolanta Szabuńko, zaplanowały warsztaty naukowe. Poprowadzili je: dr Tomasz Femiak - „Homerycka mapa duszy – antyczna koncepcja człowieka”; mgr Cezary Gwizdon z Łomży - „Mapa jako motyw w malarstwie europejskim”; prof. Paweł Stępień – „Jak w małej mapie okrąg niezmierzony wszystkiego świata w nim jest wyrażony – motyw człowieka mapy a tradycja symboliczna map w kulturze dawnej”; dr Wojciech Kruszewski - „Podróże pisarzy i podróże postaci literackich. O „Zimnych wybrzeżach” Szczepana Twardocha” oraz dr Dariusz Pachocki - „Mapa podróży Edwarda Stachury: wycieczki czy ucieczki?”. Ale piątkowy wieczór w dworku Lutosławskich dla Steda byłby również przygodą!
Mirosław R. Derewońko
