Obrony Łomży przed bolszewikami nie będzie...
Inscenizacje historycznych wydarzeń są jak się wydaje jedną z lepszych form zapoznawania z historią nie tylko najmłodszych. I nie chodzi tylko o inscenizację Bitwy pod Grunwaldem. Przez kilka kolejnych lat prawdziwe tłumy przyciągała organizowana na piątnickich Fortach inscenizacja obrony Łomży podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Niestety w tym roku znowu jej nie będzie... - Nie może być tak, że tylko nam zależy na tej historii – mówi Ludwik Zalewski ze Stowarzyszenia „Klub Fort”. To właśnie to Stowarzyszenie wraz z harcerzami organizowało dotychczasowe inscenizacje.
Na przełomie lipca i sierpnia, przez pięć dni wojska polskie zatrzymały pod Łomżą natarcie wojsk czerwonoarmistów zmierzających na Warszawę ...i dalej wytyczoną przez generała Michaiła Tuchaczewskiego drogą „po trupie Polski wiedzie droga do ogólnego wszechświatowego pożaru”.
Bitwa nad Narwią o Łomżę jest dziś zupełnie nieznana. Tymczasem jak podkreślają wojskowi i historycy, obrona Łomży, której załoga walcząc z wielokrotnie przewyższającym ją przeciwnikiem sparaliżowała i opóźniła dotarcie wojsk sowieckich pod Warszawę i w efekcie przyczyniała się do sukcesu Bitwy Warszawskiej czyli „Cudu nad Wisłą” (15 sierpnia 1920r.).
Przed kilku laty społecznicy z łomżyńskiego Stowarzyszenia „Klub Fort” podjęli się zadania przywrócenia tej bitwie właściwego jej miejsca w historii Polski, ale chyba jeszcze bardziej w naszej pamięci. I przez dwa lata to się udawało. Na Fortach w Piątnicy przygotowywano inscenizacje, które ściągały tu rzesze mieszkańców Łomży i okolic, a także zatrzymywały turystów przejeżdżających pobliską droga krajową nr 61 z Warszawy na Mazury, albo Pojezierze Suwalsko-Augustowskie. Niestety w ubiegłym roku inscenizacja nie doszła do sutku, bo zabrakło... kilkudziesięciu tysięcy złotych. W tym roku też jej nie będzie bo „już nawet nie zabieraliśmy się za to” - mówi Ludwik Zalewski ze Stowarzyszenia „Klub Fort”. Były dowódca łomżyńskiej jednostki wojskowej i były Senator RP przyznaje, że chyba na tej inscenizacji prawie nikomu nie zależy.
- Są przecież władze miasta, gminy, regionu. Nie może być tak, że tylko nam zależy na tej historii – mówi Zalewski, dodając, że w tych inscenizacjach które się odbyły to społecznicy martwili się o wszystko – o zdobycie pieniędzy, o przygotowanie miejsca, o kupienie naboi które trzeba było wystrzelać, i o jedzenie dla rekonstruktorów... - Aby zrobić ładną inscenizację potrzebne jest w gotówce około 30 tys zł. i czas na przygotowanie wszystkiego. W tym roku na pewno już by się nie udało, ale o takiej inscenizacji, która jest lekcją historii, ale także jak oceniam znakomitą promocją miasta, trzeba myśleć już na początku roku aby chociaż w budżetach miasta i gmin zapewnić na to odpowiednie pieniądze – dodaje Ludwik Zalewski.
Choć długa i zażarta obrona Łomży z lipca i sierpnia 1920 roku nie była bitwą w której „wykrwawiło się” miasto. W pięciodniowych walkach straty obrońców wyniosły: 35 poległych i około 300 rannych, razem z mieszkańcami miasta. Być może to też jest przesłanka, że dziś o niej niewielu, nawet w Łomży, pamięta.
Zobacz fotogalerię zdjęć Marka Maliszewskiego z incenizacji w 2009r.
