„Polskość to w gruncie rzeczy wielość i pluralizm, a nie ciasnota i zamknięcie”
O patriotyzmie, szczególnie tym w ujęciu błogosławionego Jana Pawła II, mówili uczestniczy kongresu „Patriotyzm Wczoraj, Dziś i Jutro”, który w sobotę odbył się w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży. Wprowadzeniem do dyskusji były wykłady dra. Józefa Szaniawskiego i dra Tomasza Ochinowskiego, z których pierwszy mówił o ponadczasowej wizji Ojczyzny Jana Pawła II, a drugi o wychowaniu do patriotyzmu, przy czym obaj zakończyli fragmentami z ostatniej książki papieża Jana Pawła II pt. „Pamięć i tożsamość”, z której pochodzi także tytuł artykułu.
Jan Paweł II, w książce pt. „Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci” wydanej w lutym 2005 roku, niedługo przed jego śmiercią, sięga do historii i wskazuje na polską tradycję otwartości, tolerancji i gościnności.
„Historycznie polskość ma za sobą bardzo ciekawa ewolucję. Takiej ewolucji nie przeszła prawdopodobnie żadna inna narodowość w Europie. Naprzód w okresie zrastania się plemion Polan, Wiślan i innych to polskość piastowska była elementem jednoczącym; rzec by można było polskość „czysta”. Potem przez pięć wieków była to polskość epoki jagiellońskiej: pozwoliła ona na tworzenie Rzeczypospolitej wielu narodów, kultur, wielu religii. Wszyscy Polacy nosili w sobie tę religijną i narodową różnorodność(…). Niezmiernie ważnym czynnikiem etnicznym w Polsce była także obecność Żydów. Pamiętam, że co najmniej jedna trzecia moich kolegów z klasy w Wadowicach to byli Żydzi.(…).
A więc polskość to w gruncie rzeczy wielość i pluralizm, a nie ciasnota i zamknięcie. Wydaje się jednak, że ten „jagielloński” wymiar polskości, o którym wspominałem, przestał być niestety w naszych czasach czymś oczywistym”.
Dr Tomasz Ochinowski, psycholog społeczny i historyk idei, w podsumowaniu swego wykładu „Wychowanie do patriotyzmu” odpowiadając na pytanie czy istnieje jakaś szczególna cecha polskości, którą dziedziczymy i o którą należy się zatroszczyć przede wszystkim? mówił, że tą cechą jest otwartość na różnorodność, a odpowiadając jak uczy patriotyzmu dzieci pokazał zdjęcie rodziny – powiedział: wystarczy być, cieszyć się z tego, a dzieci same zobaczą że warto być Polakiem.
W trakcie kongresu rozstrzygnięto także konkurs plastyczny adresowany do młodzieży pod hasłem „Patriotyzm Wczoraj, Dziś i Jutro”. W sumie zgłoszono do niego ponad sto prac, przy czym 30 z nich dotarło do finału. Jury, pod przewodnictwem Teresy Adamowskiej za najlepszą uznało pracę Anny Tolak z Wyszkowa. Dwa drugie miejsca przypadły Karolinie Rybak z Wyszkowa i Natalii Zarembie z Łomży, a trzecie miejsce zajęła Katarzyna Kowalewska z Zambrowa.
Kongres, który był jednym z punktów obchodów 20-rocznicy wizyty w Łomży papieża Jana Pawła II, zorganizowały ruchy i stowarzyszenia katolickie działające w Diecezji Łomżyńskiej.