Zdarzyło się w Łomży... Dzisiaj - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Dwa lata od śmierci ks. Kazimierza Lutosławskiego, w Łomży ukonstytuował się komitet ufundowania tablicy pamięci tego kapłana. 18 lutego 1926 roku w numerze 14 "Życia i Pracy", czasopisma wydawanego przez Kurię Diecezjalną w Łomży, członkowie komitetu zamieścili odezwę: 
Rodacy! 
Upłynęło 2 lata od chwili przedwczesnego zgonu ks. posła Kazimierza Lutosławskiego.
Polsce zabrakło dzielnego bojownika, z szeregów Kościoła ubył jeden z najwybitniejszych kapłanów. 
Ks. Kazimierz Lutosławski jest postacią historyczną, pomimo młodego wieku, w którym śmierć bezlitosna pasmo dni Jego przecięła, pozostawił trwały, wielostronny i bogaty dorobek swej pracy i swego ducha. 
W dziejach Polski Odrodzonej imię Jego zapisane będzie trwałemi zgłoskami. Współcześni winni jednak złożyć widomy znak, iż pracę i zasługi Jego umieją należycie ocenić. W tym celu w gronie osób, które z bliska znały działalność ks. Kazimierza Lutosławskiego, powstała myśl ufundowania w Kościele Katedralnym w Łomży tablicy pamiątkowej Jego imienia. 
Nie wątpimy, iż myśl ta znajdzie poparcie szerokiego ogółu polskiego, który znał płomienną miłość ku Ojczyźnie ks. K. Lutosławskiego i Jego niezmordowaną pracę.  
Składki na tablicę pamiątkową ks. K. Lutosławskiego nadsyłać należy pod adresem:
Redakcja "Gazety Warszawskiej Porannej" w Warszawie lub p. Marjan Wyrzykowski (skarbnik), Łomża, pl. Pocztowy No 7, Bank Ziemiański.

Komitet tworzyło kilkadziesiąt osób, reprezentujących różne stany i zawody, m.in.: prezes Klubu Parlamentarnego Związku Ludowo-Narodowego dr St. Głąbiński, poseł prałat ks. dr M. Nowakowski z Warszawy, poseł Adam Chętnik z Nowogrodu, wiceprezydent Warszawy dr K. Ilski, rektor Seminarium Duchownego w Łomży ks. Henryk Betto, proboszcz Parafii Łomża ks. Józef Rogiński, proboszcz Parafii Piątnica ks. Michał Myszczyński, proboszcz Parafii Kulesze Kościelne ks. Jerzy Kamiński, proboszcz Parafii Wąsosz ks. Piotr Krysiak, prezes Rady Miejskiej Łomży Kazimierz Antosiewicz, dyrektor Oddziału Banku Polskiego w Łomży Wł. Roszkowski, dyrektor Banku Ziemiańskiego w Łomży Marian Wyrzykowski, podprokurator H. Piotrkowski z Łomży, sędzia St. Jasiński z Łomży, adwokat K. Winnicki z Łomży, adwokat Kazimierz Olszewski ze Szczuczyna, rzemieślnik  B. Giedroyć z Łomży, rolnik A. Dąbrowski z Niewodowa, rolnik A. Mieczkowski z Kolna, rolnik W. Zawistowski z Zaręb Kościelnych, ziemianin Franciszek Wierzbicki z Boguszyc, ziemianin Kazimierz Kisielnicki z Korzenistego. 
Składki na ufundowanie tablicy pamięci Ks. Kazimierza Lutosławskiego zebrano błyskawicznie! Jej odsłonięcie w łomżyńskiej Katedrze, od chwili ogłoszenia apelu komitetu, wyznaczono na 14 marca, czyli niecały miesiąc później! Po uroczystości kościelnej, w sali kina "Miraż", z udziałem delegatów Zarządu Głównego Związku Ludowo-Narodowego i Klubu Parlamentarnego tego stronnictwa, zapowiedziana została akademia pamięci ks. Kazimierza Lutosławskiego. Obok tej informacji, w numerze 20 "Życia i Pracy" z 11 marca 1926 roku, ukazał się także podniosły tekst:
W Polsce jest źle!
Wielu ludzi poprostu nie wierzy, by stosunki w Polsce mogły ulec poprawie. Nie wierzą oni w przyszłość, nie wierzą w siebie i innych. Obok nich widzimy także zastęp i takich, którzy boleją głęboko nad naszemi niedomaganiami, szczerze pragną ich usunięcia i gotowi są stanąć do pracy nad gruntowną naprawą dzisiejszych tak ciężkich stosunków. 
Skupić więc tych, którzy są gotowi do pracy, ażeby przez to natchnąć innych wiarą i zagrzać do czynu, do pracy usilnej, do walki ze złem nawet i tych niedowiarków, którzy szerzą zwątpienie, a jednocześnie usuwają się od walki jest naszym obowiązkiem pierwszorzędnego znaczenia. 
A kiedy to uczynić można i należy, jak nie w czasie obchodu poświęconego Temu, który całe swe życie młode poświęcił służbie dla sprawy Ojczystej, służbie pokornej, bez zastrzeżeń, nieustannej...?!
Zatem Rodacy Ziemi Łomżyńskiej, przybądźcie do Łomży na uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej pamięci człowieka niespożytych zasług i weźcie udział w akademji, ażeby wspólnie zastanowić się nad drogami, któremi Polska idzie i iść powinna.
Byliśmy już nieraz w ciężkiej opresji, lecz wiara nasza, czyny nasze – były zawsze tą dźwignią, przy pomocy której wydobywaliśmy się z toni zalewającej nas. 
I obecnie również jeno uderzyć w czynów stal, zespolić się w bezinteresownej pracy dla Ojczyzny, wznieść się myślą ponad otaczającą nas szarzyznę dnia codziennego, więcej uwagi poświęcać Polsce jako całości, a mniej sprawom osobistym.

W niedzielę, 14 marca 1926 roku, na uroczystość wyznaczoną na godzinę 10.00, do łomżyńskiej Katedry przybyli licznie posłowie, przedstawiciele lokalnych władz, miejscowa inteligencja, duchowieństwo, delegacje kół Związku Ludowo-Narodowego. Uroczystą mszę świętą, z podniosłą mową ku czci ks. Kazimierza Lutosławskiego, odprawił poseł prałat ks. dr M. Nowakowski z Warszawy. W numerze 22 z 18 marca 1926 roku "Życie i Praca" relacjonowało:
(...) Po Mszy św. tenże kapłan w towarzystwie licznie towarzyszących Mu duchownych i świeckich zbliżył się do tablicy wmurowanej, umieszczonej w prawej bocznej nawie, dotąd zasłoniętej czarną krepą i po odsłonięciu takowej przy słowach modlitwy, poświęcił ją (...).
Zebranym ukazał się wizerunek ks. Kazimierza Lutosławskiego oraz wyryty w kamieniu krzyż i napis:

D. O. M.
PAMIĘCI 
KSIĘDZA KAZIMIERZA LUTOSŁAWSKIEGO
PRAŁATA JEGO ŚWIĄTOBLIWOŚCI, DOKTORA ŚW. TEOLOGII i MEDYCYNY, POSŁA na SEJM USTAWODAWCZY i PIERWSZY SEJM RZECZYPOSPOLITEJ w POLSCE ODRODZONEJ, SZERMIERZA ZASAD KATOLICKICH i IDEI NARODOWEJ, WSPÓŁTWÓRCY KONSTYTUCJI z dnia 17 MARCA 1921 ROKU – UR. dn. 4 MARCA 1881 ROKU – ZMARŁEGO W RODZINNYM DROZDOWIE dnia 5 STYCZNIA 1924 ROKU  
– TABLICĘ TĘ POŚWIĘCAJĄ RODACY.

Warto wiedzieć, że D.O.M. jest skrótem zwrotu w języku łacińskim Deo Optimo Maximo, co znaczy Bogu Największemu. (Napis ten był charakterystyczny dla dawnych tablic memoratywnych i nagrobków.) Trzeba też dodać, że zapewne z powodu wielkiej euforii towarzyszącej przygotowaniom do tego ważnego dla Łomży wydarzenia, nie ustrzeżono się rzeczowego błędu w napisie na tablicy: ks. Kazimierz Lutosławski urodził się w roku 1880, a nie w 1881, jak zostało to wyryte w kamieniu. 
Tablica pamięci ks. Kazimierza Lutosławskiego obecna jest w Katedrze już 88 lat. I wciąż dobrze zachowana.      

Gabriela Szczęsna