Główny Inspektor Transportu Drogowego przegrał w Łomży
Inspekcja Transportu Drogowego nie jest uprawniona do występowania do sądów z wnioskami o ukaranie osób, którym zarzuca popełnienie wykroczenia z art. 96 § 3 kodeksu wykroczeń, czyli polegającego na niewskazaniu przez właściciela albo posiadacza pojazdu komu powierzył pojazd do kierowania. Najpierw w grajewskim wydziale zamiejscowym Sądu Rejonowego w Łomży umorzono postępowanie jakie wobec mieszkanki Grajewa wytoczył Główny Inspektor Transportu Drogowego w Warszawie, później w Sądzie Okręgowym w Łomży oddalono zażalenie jakie na ten wyrok wniósł Główny Inspektor Transportu Drogowego.
We wniosku o ukaranie kobiety Główny Inspektor Transportu Drogowego w Warszawie zarzucał jej popełnienie dwóch wykroczeń, że będąc odpowiedzialna z ramienia firmy za nadzór nad samochodem nie wskazała na żądanie Głównego Inspektora Transportu Drogowego, komu powierzyła pojazd do kierowania w styczniku i lipcu 2011 roku. Łomżyńskie sądy sprawę szybko umorzyły. Najpierw sąd w Grajewie podzielił niedawne, wydane w styczniu, stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich iż Prawo o ruchu drogowym nie uprawnia Inspekcję Transportu Drogowego do wstępowania do sądów z wnioskami o ukaranie przeciwko osobom, którym zarzuca się popełnienie takich wykroczeń. W uzasadnieniu postanowienia sąd przywołuje wskazania RPO, iż Inspekcja Transportu Drogowego może dokonywać czynności w sprawach dotyczących ujawniania za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych na pasie drogowym dróg publicznych naruszeń przepisów ruchu drogowego dotyczących: przekraczania dopuszczalnej prędkości i niestosowania się do sygnałów drogowych, ale jej uprawnienia nie obejmują jednak spraw o wykroczenie z art. 96 § 3 kw.
Po wniesionym przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego zażaleniu na postanowienie sądu pierwszej Sąd Okręgowy w Łomży postanowienie to utrzymał w mocy. Oto fragmnet uzasadnienia z postanowienia Sądu Okręgowego:
"Przepis art. 17 § 3 k.p.s.w. stanowi, iż organom administracji rządowej i samorządowej, organom kontroli państwowej i kontroli samorządu terytorialnego oraz strażom gminnym (miejskim) uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły wykroczenia i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie. W powyższym przepisie użyto sformułowania „w zakresie swego działania”, czyli dotyczy to sytuacji, w których w zakresie działania Inspekcji Transportu Drogowego, wynikającym z przepisów prawa materialnego, ujawnione zostaje wykroczenie, a następnie organ ten występuje z wnioskiem o ukaranie. Jak już powyższej wskazano, przepis prawa materialnego – art. 129g ust. 2 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym daje Inspekcji Transportu Drogowego uprawnienie do prowadzenia czynności wyjaśniających, kierowania do sądu wniosków o ukaranie, oskarżania przed sądem oraz wnoszenia środków odwoławczych wyłącznie w postępowaniach w sprawach o wykroczenia, o których mowa w ust. 1 tego przepisu, tj. przekraczania dopuszczalnej prędkości, niestosowania się do sygnałów świetlnych. Przy czym z treści przepisu art. 129g ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie wynika żadne umocowanie (upoważnienie ustawowe) do uregulowania w rozporządzeniu dalszych, nieprzewidzianych w ustawie kompetencji związanych z ujawnianiem przez Inspekcję Transportu Drogowego naruszeń przepisów ruchu drogowego. Zatem ewentualne takie postanowienia rozporządzenia, przyznające Inspekcji Transportu Drogowego inne niż przewidziane w ustawie – Prawo o ruchu drogowego uprawnienia związane z ujawnianiem naruszeń przepisów ruchu drogowego, należy potraktować, jako wydane z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego. Zgodnie zaś z ugruntowanym w doktrynie i judykaturze stanowiskiem, z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, który przewiduje prawo i obowiązek stosowania przez sędziów ustawy, wynika jednocześnie powinność odmowy zastosowania przez nich w konkretnej sprawie niezgodnego z ustawą pod ustawowego przepisu normatywnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2009 r., II KK 334/08, OSNKW 2009/9/76 i cyt. tam literatura i orzecznictwo)
Reasumując, należy stwierdzić, że skoro brak jest normy ustawowej, na podstawie, której Inspekcja Transportu Drogowego byłaby upoważniona do ujawniania innych naruszeń przepisów ruchu drogowego niż przekraczanie dopuszczalnej prędkości i niestosowanie się do sygnałów świetlnych, to nie posiada ona też, wynikającego z treści art. 17 § 3 k.p.s.w.,uprawnie nia oskarżyciela publicznego."
